Sizce bir girişimci hangi online iş modelini seçer? Bugün artık bir girişimci için piyasada iş eksikliğinden dolayı hangi işe gireceğini düşünmekten çok iş fazlalığından dolayı tercih etmekte zorlanıyor.
Düşünseniz herkesin sorunu bugün enerjilerini birçok şey karşısında tercih yapmak zorunda kaldığından enerjilerinin tükendiğini görüyoruz. Mesela Appel’ın kurucusu Steve Jobs, Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, kıyafetlerinde bile tercih yapmamaları için klasik aynı renk ve kıyafetleri giyerler. Hatta eve geldiklerinde hangi yemeği yapıp yiyeceklerini bile düşünmek istemezler evlerine özel aşçı alıp onlar adına hayatlarını kolaylaştıracak tercihlerini azaltmaya çalışırlar.
İşte bu gibi akıllı girişimciler tercihlerini yaparken en baştan yaparlar. Hatta bu tercihlerle ilgili ayrıntılı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz
Önemli olan belli kararları bir kere başta verip, artık geri kalan hayatımızda bunları tekrar düşünmek zorunda kalmamamız gerekir
Hayatımızın her bir adımı tercihle geçiyor birçok şeyi tercih edebiliriz. Birçok iş modeliyle arzuladığımız duruma ulaşabiliriz.
Mesela şu andaki, psikolojik seviyeniz, gelir durumunuz ve yaşadığınız yerler, ilişkileriniz sizin mevcut durumunuzdur
Arzuladığınız bir de durum vardır. Online’dan para kazanmak, özgür olmak istiyorsunuzdur. İstediğiniz saate kalkıp, istediğiniz zaman işi bitirmek istiyor olabilirsiniz.
Biz bu mevcut durumumuza “Ankara” diyelim.
Bir de bizim arzulanan durumumuz var, ona da “İzmir” diyelim.
Şimdi siz Ankara’dan İzmir’e gideceğiniz zaman tek bir araçla mı gideriz? Hayır. Arabayla gidebiliriz, uçakla gidebiliriz, trenle, otobüsle, motosikletle gidebiliriz.
Aynı durum girişimcilikte de geçerli. Sadece istediğiniz yere (para kazanmanın) tek bir iş modeliyle gitmek istemeyebilirsiniz. İşte bu iş modelinin sizin imkanlarınıza göre doğru kıyaslama yapabilmek ve doğru seçebilmek olmalıdır.
Birileri İzmir’e gidecekse kendi özel jetiyle gidebilir. Bu o kişiyi ne aptal ne de lüks tutkunu yapar. Eğer bir kişi mevcut durumunda 50.000 dolar bir jete veriyorsa ve yurt dışında önemli bir toplantıya gidip oradan da başka bir ülkede toplantıya gidiyorsa ve bunun için de kendi jet uçağını kullanıyorsa o kişi için en önemli şey zamandır.
Düşünsenize, çok büyük önemli bir toplantınız var ve siz oraya sıradan bir uçakla gitmeyi tercih ederek birçok zaman kaybına neden olacak ve o toplantıda fazla enerjisini yolda tükettiğiniz için de belki de o işi bağlayamayacaksınız.
Ama Jet’e 50.000 dolar verip o işi alırsa milyon dolar kazanacağını bileceğinizden o parayı vermekten çekinmezsiniz. Tabii ki bu o kişinin mevcut durumuna göre en mantıklı çözümdür. Bizim bu kadar maddi imkânımız olmadığı için bunu tercih etmeyeceğiz.
Bu yüzden sizin durumunuza göre biraz iş modellerinden bahsedelim.
Birçok iş modeli vardır ama biz daha çok online üzerinden yapabileceğimiz iş modellerinden bahsedeceğiz.
Eğer biz Ankara’dan İzmir’e bir araçla gitmeye karar verdiysek ilk aracımız online iş modelinde affiliate pazarlama olacaktır. Yani para kazanacağımız bir iş modelidir.
1) Affiliate Pazarlama
Bir satıcının kaliteli olduğunu düşündüğünüz bir ürün veya hizmetini referansla potansiyel bir müşteriye satarak aldığımız komisyondur. Yani siz satıcıyla, alıcı arasında aracılık yaparak para kazanırsınız. Trendyol’da affiliate pazarlamayı kullanır. Trendyol’a girer “Sizin bu ürününüzü satıp sizden belli bir komisyon alacam” derseniz onlarda size o ürün ya da hizmete ait bir link verip, siz de verilen bu linki kendi sisteniz de paylaşabilir veya başkalarına mail atarak ürünü almalarına yardımcı olup para kazanabilirsiniz. Yani siz başka kişiye kazandırdığınız kadar kazanırsınız. Bu iş modelini yapmayı düşünüyorsanız
- Hedef Kitlenizi Analiz etmelisiniz
- Doğru içerikler oluşturmalısınız
- Kişisel Markanızı inşa etmelisiniz.
Bu üç durumu doğru bir şekilde yerine getirirseniz istediğiniz her yerde para kazanabilirsiniz. Tamamen pasif bir gelir oluşturmuş olursunuz.
Eğer sıfır noktasındaysanız ve bir kitle yaratabildiyseniz, sermayeniz henüz hazır değilse, o zaman affiliate pazarlama çok avantajlı olacaktır. 1.000 kişi aklı başında takipçi bir kitle yaratırsanız bundan para kazanabilirsiniz. Youtube’da veya blog sayfanız varsa blog sayfanızda sürekli içerik üreterek kitle oluşturmaya başlayabilirsiniz şimdiden.
Mesela siz harika bir eğitim videosu hazırladınız 2-3 saatlik kaliteli bir değer katan videonuz olsun ve kitlenize dediniz ki “Eğer Shopify’dan verdiğim linkten tıklayıp bir hesap açarsanız hem ben kazanır hem de düzenli bu tür eğitimlerden de faydalanmış olursunuz” tarzında size, harika bir affiliate para kazanma fırsatı doğmuş olacaktır.
Önce verin arkadaşlar. Verdikçe alırsınız. Ama kaliteli, insanların hayatlarında değer katacak bir şey olsun. Vermek için bir şey verilmez. Karşı tarafın ihtiyacına ve sizin de kazancınıza bir şeyler olmalı. O yüzden affiliate veren firmaları araştırıp başlayabilirsiniz.
2) Online Ticaret Web Sitenizi ve Markanızı Oluşturmak
Bazıları Shopify’da web sitelerini açıp oraya ürün resimleri ekliyorlar ve reklamlarını yapıp kendi ürünlerini bu gibi sitelerden satmaya çalışıyorlar.
Bu işin avantajı
- Marka senin
- Müşteri senin
- Data senindir.
Bir ticari modelde veriler, müşteriler ve markanız sizinse bu harikadır. “Para kazanmak istiyorsanız ürün satın ama, servet kazanmak istiyorsanız markayı satın” derler. Data sizin elinizdeyse büyük paralar kazanabilirsiniz. Facebook, Instagram’ı satın almasının nedeni içindeki datalardan dolayıdır. Yazılımı iyi diye o sosyal medya platformunu almamıştır.
Bu modelin de dezavantajı vardır:
- Müşteri çekmek için iyi bir pazarlama bilgisine sahip olmalısınız
- Satışı kendiniz yapmanız gerekir.
- Güven oluşturmanız gerekir.
Önünüzde büyük Trendyol, Amazon, Hepsiburada gibi markalar varken potansiyel müşteriler sizden neden ürün alsınlar? Bu yüzden en önemli şey insanlara güven vermeniz gerekir.
Mesela genç Ben Francis adındaki biri (yukarıdaki resim) Gymshark adında bir marka ortaya çıkardı. 26 yaşındaki girişimci Ben Francis, ailesinin garajını dikimhaneye çevirerek spor giyim markası Gymshark’ı kurmuştu. Genç bir çocuk evinde tişörtlere dikiş makinesiyle tişörtlere logo dizayn ederek ve bu şekilde para kazanmaya başlamıştı.
Bu kişi spor malzemeleri ve giyimler satan biridir. Rakibi kim bu kişinin derseniz, Adidas, Nike, Puma vs. koca devasa markalar. Oysa bu genç Shopify la kurulmuş bir mağaza kuruyor. Aylık buraya 20-30 dolar ödüyor. Fakat burada önemli olan o kişinin online dükkanını nereden açtığı önemli değil. Önemli olan burada pazarlama stratejisidir.
Siz bir online mağaza açıyor, ürünleri koyuyor ve sonra da pazarlamasını yapmaya başlıyorsunuz. Neler yapıyor bu kişi? Fenomenlerle anlaşıyor, fuarlara katılıyor, pazarlamasını kendi yapmaya başlıyor ve gittikçe de büyümeye başlıyor.
Şu anda 2012’de kurulmuş Gymshark’ın marka değeri 1,5 milyar dolar. Siz de “Hocam karşımızda Nike, Adidas varken niye bizden alsınlar” diyenlerdenseniz alın size somut kanıtı.
Birçok kişi de kendi platformunu inşa edip, gerekli altyapıları kullanıp, yazılım bilmenize gerek yok ama bilmeniz gereken şeyler şunlar olmalıdır:
- Hedef Kitleyi doğru analiz etmelisiniz. (Arzu problem ihtiyaçlarını iyi bilmeniz gerekir)
- Ürünleri doğru analiz etmelisiniz (Ürününüze piyasa değer verecek mi, doğru bir ürün tasarladınız mı veya buldunuz mu?)
- Pazarlama stratejiniz çok iyi olmalı (Birçok altınınız bile olsa bunu pazara sunmadığınız sürece kimse sizde altın olduğunu bilemeyecektir. Kendinizi duyurmalısınız)
- Satış teknikleriniz olacak (Bu olmazsa olmaz ama bu konuda kendiniz eğitmelisiniz)
- Güven vermelisiniz. Bu da operasyonla olur. Yani müşteri yönetiminiz iyi olacak. Müşterinize verdiğiniz sözü tutacaksınız.
Size daha önceden bahsettiğim gibi bir firmanın 7 fonksiyonu var demiştim; operasyon, arge, satış, pazarlama, yönetim, finans ve insan kaynakları. Her birinde doğru bir sistem kurduğunuz zaman siz de büyük servetlere sahip olabilirsiniz. Operasyon nasıl kurulur ileriki dönemlerde bu yazıyı ekleyeceğim.
Kendi markanızı inşa edip dünyanın her yerinde bu sistemle para kazanabilirsiniz.
Diğer iş modelimiz ise,
3) Pazar Yerlerinde Satış Yapmak
Bu online iş modeli de Amazon veya Trendyol gibi büyük online satış platformlar üzerinden satış yapmaktır.
Avantajları
- Pazarlama bilginize gerek yok
- Büyük satış stratejilerine gerek yok
- Küçük reklam stratejileri yeterlidir
- Basit promosyonlar yeterlidir
- Basit tanıtımlar yeterlidir.
Bu gibi platformlar içerisinde siz bir dükkân açabiliyorsunuz ve sizden her ay veya yıllık olarak hizmet parası almaktalar. Hazır sizin yerinize büyük reklam paraları harcayarak büyük bir kitleyi zaten çekmiş kendilerine bu firmalar. Bunu da tabii ki sizden para kazanarak devam ettirmek zorundalar. Eğer “Bu firmalara her ay para öderim bir sorun yok ama ben oraya ürünlerimi koyup beni yeter ki doğru müşterilere ulaştırıp para kazandırsın” diyorsanız bu tam size göredir.
Fakat bu iş modelinin de dezavantajları vardır:
Patron her zaman firmadır. Düşünün bir iki yıl iyi kazanıyorsunuz ve bir anda bu firma sizin sattığınız ürünü satmaya karar veriyor. Bu firma bir patron gibi, dükkân onun, müşteri onun her şeye karar veren o, ama siz ona söz geçiremiyorsunuz “Benim ürünümü satamazsınız” diyemiyorsunuz. Ayrıca satış yaptığınız müşterilerinin tüm datası da bu firmalardadır size vermezler.
Herkes şu an kendi markasını oluşturuyor. Müşteri dataları demek dijital servet demektir. Ama siz geçiminizi ancak götürüyorsanız başlangıç açısından buradan başlayabilirsiniz.
Diğer online iş modelimiz ise,
4) Network Pazarlama
Bu iş modeli de aslında affiliate pazarlamayla hemen hemen aynıdır. Yine tavsiye usulüyle para kazanıyorsunuz, fakat bir farkı şu: Sizin ürünü satın alması için tavsiye ettiğiniz biri, o da başkasına ürün satıyorsa siz o kişiden de para kazanmaya başlıyorsunuz. Yani katlanarak para kazanılan bir iş modelidir. Ama ürün gerçekten iyi olmalıdır. Bu firmalardan biri de Kyani‘dir ki ben de bu iş modeli içerisindeyim.
Siz sıfır sermayeyle başlıyor, insanlara güven verebiliyorsanız, iletişim gücünüz yeterli olduğunu düşünüyorsanız bu iş modelinin içerisine de girebilirsiniz.
Bu iş modeline girmeyi düşünüyorsanız:
- Hedef kitlenizi çok iyi analiz etmelisiniz: Hedef kitleniz sizinle çalışan takım arkadaşlarınız olduğu için onlar çalışmadığı, bir şey satmadığı taktirde siz de yeterli para kazanamıyorsunuz. Çünkü ekip arkadaşlarınız da satış yapmaya devam edecekler ki siz de para kazanmaya devam edeceksiniz. O yüzden siz de istemediğiniz kişileri ekibinize katarsanız, onları sürekli motive etmekle uğraşırsınız ve bundan dolayı da enerjinizi boşa harcarsınız. O yüzden çalışacağınız kişileri iyi analiz etmelisiniz. Vizyonlarını, neden gerçekten bu işi istediklerini, devam edip etmeyeceklerini iyi analiz etmeniz önemlidir.
- İçerik Stratejilerini oluşturmanız gerekir: Bu iş modelinde genelde en yakın çevreleri kendi bünyenizi alarak ve bir şeyler satarak başlarsınız ama bu kısıtlı bir çevre olduğu için size yetmeyecek ve daha fazla insana ulaşmak isteyeceksiniz.
Yeni insanlar bulabilmeniz içinde sizin sosyal medyayı etkin kullanmanız gerekecek ve bunun için de
- İçerik stratejileri kurgulamanız
- Sosyal medya platformlarını iyi tanımanız
- Algoritmaları iyi bilmeniz
- Düzenli olarak içerik üretmeniz gerekir.
- Kişisel Marka: Network pazarlama da diğer pazar yerlerindeki iş modellerinde olduğu gibi acı deneyimler yaşanabilmektedir. Çalışacağınız firmalarla ileride sıkıntı yaşayabilirsiniz. Üründen dolayı, o firmaya tam bağımlı hale gelirseniz eğer en ufak sıkıntı sizin markanızı zedeleyecektir. Ne demek istiyorum? Ürün fiyatlarında oynamalar, kargolardaki sıkıntılar, stoklardaki yetersizlikler veya ürün kalitesinin bozulması gibi şeyler size olan güvenleri sarsılacağından uzun vadede bu iş modeli konusunda düşünmeniz gerekecektir.
Bundan dolayı siz kendi markanızı iyi inşa ederseniz, o firma kapandığı zaman sizin takım arkadaşlarınız sizin peşinizden tekrar gelecektir. Network pazarlamada güven, yetkinlik ve iletişim önemlidir. Ve en önemli de kendi markanızı doğru konumlandırabilmektir.
Bu iş modelinde, Kitle çalışacağın kişiler müşterileri senin müşterilerin değil, ürün senin değil, referansla satış yaptığın için bütün veriler yine şirketin datasında kalır. Yarın öbür gün bu firmayla sorun yaşarsan ve kişisel markanı şimdiden inşa etmezsen oyun dışı kalabilir ve tüm paranı kaybedebilirsin. Önemli olan burada takım kültürünün iyi oturtman, iletişim becerilerini ve satış yetkinliğini iyi geliştirmen gerekir.
5) Dijital Danışmanlık
Bu iş modelini bir doktorluk mesleği gibi görebilirsiniz. Zaten bununla ilgili dijital danışmanlıkla yazımı buradan başlayarak geliştirebilirsiniz.
Bu iş modeli saygınlık kazandıran bir iş modelidir çünkü şirketin karar alıcılarıyla yani patronlarıyla direk görüşüyorsunuz. Onlara yeni müşteri getirdiğiniz için hürmetlerini size sunabiliyorlar.
Tabi burada hastalarımız şirket sahipleridir. Bu işin dört basamağı vardır ama bu konuyu daha ayrıntılı da merak ediyorsanız buradan da ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
- Freelancer olarak başlamak: Tek başınıza hiçbir şirket ve sistem kurmadan dijital olarak firmaların işlerini yaparak para kazanabilirsiniz. Yani serbest meslek gibi düşünebiliriz. O firmanın, logosunu, web sayfasını, reklamlarını yönetebilir, videolarını düzenleyebilir, sosyal medyasını yöneterek de para kazanabilirsiniz. Eğer bu konuda daha ileri giderseniz artık ikinci adıma geçersiniz. Bu adım da,
- Ajans Açmak: Daha fazla müşterinize yetişemediğiniz de artık kendi ekibinizi kurmaya ve ekip arkadaşlarınızla birlikte bir iş yürütmeye başlarsınız. Burada daha fazla para kazanmaya başlarsınız. Tabii ki burada da artık size para yetmeyebilir, işinizi daha da ileri götürmek isteyebilirsiniz. Bundan sonraki adımınız da,
- Performans Ajansı Kurmak: Burada firmaya ne kadar kazandırırsanız yani sizin performansınıza bağlı olarak o firmadan kazandırdığınız miktarın belli bir oranında para alıyorsunuz. Ne kadar büyük kazandırırsanız müşterinize payınız da o oranda artacaktır. Daha da ileri götürmek isterseniz işinizi o zaman da…
- Şirketlerin Hisselerini Toplamak: Burada performans ajanslıktan hisse ortaklığına geçtiğimiz yerdir. Diyelim siz bir firmayı analiz ediyor ve potansiyelin çok yüksek olduğunu görüyorsunuz. Fakat bu firmanın sermayesi az, yatırım alamamış, ekip kuramıyor, pazarlamaya ihtiyacı var. Fakat senin elindeki pazarlamayı kuracak kadar da parası yok bu firmanın. Siz de tecrübenize bağlı bu firmanın ürünün satacağını biliyor ve kitlesinin bu ürüne potansiyel olarak da fazla talep olduğunu gördüğünde o firmanın hissesini alarak ortak olmayı teklif ediyorsunuz.
Bu iş modelinin de kendine ait bazı dezavantajları vardır. Bunlar,
- Yetkinliğinizi artırmazsanız
- Sürekli aynı şeyleri yaparsanız
- Başkalarını taklit ederseniz
büyüyemezsiniz. Bu online iş modelinde iletişiminizin ve yetkinliğiniz arttırmanızın çok iyi olması gerekiyor. Bu iş modelinde yetkinliğini arttırmayana para yoktur. Eğer siz kitap okumayı yetkinlik kazanmayı, mentorluk almaya yatkınlığınız yoksa hiç girmeyin.
Diğer son online iş modelimiz de,
6) Bilgi Ticareti
Sizin illaki herhangi bir konuda uzmanlığınız vardır. Sizi diğerlerinden ayıracak bir yetkinliğiniz vardır. Potansiyel bir müşterinin problemine çözüm olarak illaki bir ürün olması gerekmez, bilgilerinizle de o kişilerin problemini çözebilirsiniz. Eğer sizin bir konuda bilgi ve tecrübeniz varsa bunu satabilirsiniz ama yoksa da başka kişilerin bilgilerini de satabilirsiniz. Ama bunu yapabilmeniz için pazarlamayı, funnel kurmayı reklam yönetmeyi, metin yazarlığını iyi bilmeniz gerekir ki o kişinin hizmetinden potansiyel müşterilerin faydalanması için siz de reklama çıkarak diğer kişinin bilgisinden para kazanabilirsiniz.
Kendi bilgi düzeyinizce bunu ürünleştirip; çeklistler, videolar ya da dokumanlar haline getirip bu bilgiyi ihtiyacı olan kişilere Udemy gibi eğitim platformlarında satabilirsiniz. Hazırladığınız bu eğitim ürününüzü bir kişiye yüksekten satmaksa 1.000 kişiye daha uygun fiyatla daha çok kişiye satabilirsiniz.
Bu iş modelinde en büyük sıkıntı başkalarının bilgilerini kullanarak satmaktır ve genelde rezil olurlar böyle kişiler saygınlıklarını da kaybederler.
Buraya kadar fazla konuştuk değil mi? Kimler hangi iş modelinin yapması gereğinden bahsettik. Siz de size hangisi daha uygunsa doğru bir araç seçip o araçla yola çıkmanız daha doğru olacaktır. Ama bu aracı beğenmedim diğer araca bineyim derseniz fazla vakit kaybetmiş olur ve aklınız da çok karışacaktır. Bundan dolayı iyi düşünün, “Hemen burada para varmış bu işe dalayım” gibi yaklaşımlar uzun süre gitmiyor. Kendinizi, yetkinliklerinizi iyi tanıyarak doğru kararla başlayın.
Aynı Anda İki Tavşan Kovalayan Hiçbirini Yakalayamaz.
Siz hangi tavşanı yakalamak istiyorsunuz?
Kaynak: KMM Mentorluk-Fatih Çoban
