Gerçeklı̇k Kontrolü – Üstünlük Yanılsaması
Özgüven harika bir şeydir; nelerde iyi olduğunuzu bilmeniz ve bu alanda kendinizden şüphe etmemeniz önemlidir. Ancak, zayıf yönlerinizin farkında olmanız da aynı derecede önemlidir. Bu bölümde, yetkinliklerinizi değerlendirememekten kaynaklanan tehlikeleri ve kendinizi buna karşı nasıl koruyabileceğinizi öğreneceksiniz.
Hepimiz becerilerini değerlendirme konusunda gerçeklikten kopuk birilerini tanırız.
Örneğin, çok iyi bir espri anlayışına sahip olduğunu düşünen, ancak esprileri asla komik olmayan bir iş arkadaşı! Sizin böyle bir sorununuz olmayabilir, ancak geleceğin ne getireceğini asla bilemeyeceğiniz için bunu anlamak faydalı olacaktır.
Dunnıng-Kruger Etkı̇sı̇ – Üstünlük Yanılsaması
Dunning-Kruger Etkisi, bir kişi belirli bir alanda sadece yetersiz olmakla kalmayıp, aynı zamanda o alanda ne kadar kötü olduğunun da farkına varamadığında ortaya çıkar. Bu sorundan muzdarip olan kişi “çifte yük” olarak adlandırılan bir yüke sahiptir, bu da aynı alanda sürekli hata yaptıkları anlamına gelir.
İnsanların onları düzeltmesi zordur çünkü eksikliklerinden tamamen habersizdirler. Becerilerini geliştirmeye çalışmak yerine, yeteneklerine gerçekten inandıkları için bu yönde ilerlemeye devam edecekler ve başarısızlıklarının kötü şanstan kaynaklandığını iddia edeceklerdir.
Cornell Üniversitesi’nden psikologlar David Dunning ve Justin Kruger, bu olgunun insanların mizah, mantık ve gramer bilgileri test edildiğinde ortaya çıktığını keşfetti.
Bu kategorilerde en düşük puanları alanların bu alanlarda bir sorun yaşadıklarına inanma olasılıklarının daha düşük olduğunu, çünkü bu kişilerin üst kavrama, üst bellek ve üst bilişten yoksun ya da zayıf olduklarını tespit etmişlerdir.
Kendi düşünme süreçlerini değerlendirme ya da kendi yeteneklerine yapıcı eleştiri getirme konusunda yetersizdirler. Bu çalışmadan önce, insanların yazılı ifade ve liderlik becerileri gibi alanlarda kendilerini yeteneklerinin gerektirdiğinden daha yüksek görme eğiliminde oldukları zaten tespit edilmişti.
Dunning-Kruger Etkisi basitçe bu yaygın insan eğilimini vurgulamaktadır. Bununla birlikte, belirli ortamlarda olumsuz bir etkiye de sahip olabilir. Buna bir örnek, açıkça yetersiz olan ancak yine de terfi etmeyi başaran üst düzey yöneticilerdir.
Eğer daha önce fark etmediyseniz, beceriksiz insanlar genellikle beceriksizliklerinin farkında değildir. Kelimenin tam anlamıyla başları bulutların üzerinde, dünyanın en zeki insanları olduklarına inanarak dolaşırlar. Öte yandan, yüksek beceri setine sahip olanlar genellikle yetenekleri konusunda çok mütevazıdır.
Öz Dı̇sı̇plı̇n Ve Dunnıng-Kruger Etkı̇sı̇ Arasındakı̇ İlı̇şkı̇
Peki, öz disiplin ile Dunning-Kruger Etkisi arasındaki ilişki nedir? Öz disiplin ve öz denetim becerilerdir, yani bu alanlardaki yeteneğinizi abartmanız mümkündür.
Her zaman son derece üretken olma sanatında ustalaştığınıza ve günaha karşı direnme yeteneğine sahip olduğunuza inandığınız bir noktaya gelirseniz, dikkatli olun! Bu doğru olabilir – belki de uzun bir yol kat ettiniz – ancak şu ihtimal de var daha yapacak çok işiniz var.
Dikkat ettiniz mi hiç en çok elektriğe çarpılanlar, genelde elektrikle uğraşanlardır. Bir şeyde usta olmanız, o şeyi sürekli doğru yapacağınız anlamına gelmez. Birçok pilotlar her yolculuğa çıkmadan önce ellerinde birçok çek listler olup kontrol ederler. Onlarda gayet iyi biliyorlar neyin doğru olduğunu ama insanız…
Araştırmalar ister bir beceri ister bir konu olsun, bir şeye ne kadar aşina olursanız, uzman olduğunuzu iddia etme olasılığınızın o kadar azaldığını göstermektedir. Başka bir deyişle, bir konuda ne kadar derine inerseniz, o konuda öğrenilecek daha ne kadar çok şey olduğunu o kadar çok fark edersiniz.
Çözüm
Bu paradoksun çözümü nedir? Bu sorun, belirli alanlarda yetkin olduğunuza güvenmek ile yapıcı eleştirileri kabul etmeye istekli olmak arasında bir denge kurarak çözülebilir.
Bu yaklaşımı benimseyerek, asla kayıtsız kalmamanızı ve eksiklikleriniz konusunda cehalet içinde yaşamamanızı sağlayacaksınız. Bu aydınlanmayı kullanma şansına bir örnek aşağıdaki gibidir.
Gerçekten iyi bir sürücü olduğunuzu ve sigorta primlerinizde indirim almak için ileri sürüş kursuna kaydolduğunuzu varsayarsak, sınava hazırlanmak için bazı dersler alırsınız, ancak uygulama sırasında size sürüş becerilerinizin ortalamanın altında olduğu ve sınava girmeye hiçbir şekilde hazır olmadığınız söylenir.
Bu noktada yapıcı eleştiriyi kabul edip pratik yapmaya devam edebilir ya da “Sen çok iyi bir sürücüsün” diyerek eğitmeni cahillikle suçlayabilirsiniz.
Gerçeklik kontrolü, özellikle iyi bir ilerleme kaydettiğimizi düşündüğümüzde hayal kırıklığı yaratabilir; ancak aynı zamanda geliştirmemiz gereken alanlara da ışık tutabilir. Objektif geri bildirimle birlikte, kendinizi Dunning-Kruger Etkisine karşı korumanın en iyi yolu kendinizi geliştirmeye devam etmektir.
Asla başardığınızı varsaymayın ve her zaman bugün dün olduğunuzdan daha iyi olmayı hedefleyin. Ayrıca, belirli bir alandaki bilgi ve becerilerinizi geliştirmenize yardımcı olmak üzere tasarlanmış kurslara katılabilir veya bir uygulama indirebilirsiniz.
Uygulamalar size objektif geri bildirim sağlamak ve test puanlarınızın kaydını tutmak gibi şeyler yapar, böylece ne kadar geliştiğinizi veya gelişmediğinizi takip edebilirsiniz.
Dunning-Kruger Etkisine karşı bir başka koruma stratejisi de yetkinlik kazanmak istediğiniz uzmanlık alanında sizden daha ileride olan kişilerle ilişki kurmaktır. Lütfen unutmayın, bu kendinizi başkalarıyla kıyaslamak değil, kendinizi sürekli öğrenmeye maruz kalacağınız bir konuma getirmekle ilgilidir.
Ayrıca, şu anda nerede olduğunuzu ve ulaşmak istediğiniz hedefi takip etmek sizi ayaklarınızın yere basmasını sağlayacaktır.
Dikkatli olun! Artık Dunning-Kruger Etkisi hakkında bilgi sahibi olduğunuza göre, bunu daha fazla fark etmeye başlayacaksınız ve özellikle de çok sevmediğiniz biriyse, insanları suçlama eğilimine girebilirsiniz.
Bunu yaşadığınızda, bir şey söyleme dürtüsüne direnin. Bu sadece hoş bir davranış değil, aynı zamanda karşı tarafın yerinde siz olsaydınız nasıl hissederdiniz?
Son olarak, kendinize mükemmellik diye bir şey olmadığını hatırlatın. Tüm insanların kusurları vardır, bu da iyi bir şeydir çünkü her zaman gelişime yer olduğu anlamına gelir. Artık öz disiplini geliştirmek için gereken günlük alışkanlıklar hakkında biraz fikir edinmeye hazırsınız.
Öz Dı̇sı̇plı̇nı̇ Gelı̇ştı̇rmek İçı̇n Günlük Alışkanlıklar
Alışkanlıklar, üzerinde bilinçli olarak düşünülmeden gerçekleştirilen rutin davranışlardır.
Çoğumuz sabahları dişlerimizi fırçalamak için herhangi bir motivasyona ihtiyaç duymayız. Tüm ebeveynler çocuklarını küçük yaşlardan itibaren uyandıklarında ve gece yatmadan önce dişlerini fırçalamaları konusunda eğitir.
Yetişkinlikte, ne kadar yorgun olursanız olun, sabah ve gece dişlerinizi fırçalarsınız; diş fırçalama alışkanlığı beyninize kazınmıştır. Bu yazımızın amacı, hayallerinize ulaşmak için gereken eylemlerin dişlerinizi fırçalamak kadar doğal ya da şu anda sahip olduğunuz bazı kötü alışkanlıklar kadar doğal hale gelmesini sağlamaktır.
Bu yazımızı okuyan bazılarınızın işten eve gelip yatma vakti gelene kadar televizyon karşısında oturmak gibi kötü bir alışkanlığı var. Benim babamın da böyle bir alışkanlığı vardı ve çocukken kapıdan girdiği andan itibaren her hareketini bilirdik.
Bizi oturma odasında karşılar, yukarı çıkar, kravatını çıkarır, tuvalete gider, aşağı iner, bir tabak yemek hazırlar ve sonra televizyonun karşısına otururdu. Bunu pazartesiden cumaya kadar hiç aksatmadan yapardı.
Alışkanlıklarınız Karakterinizin Bir Yansımasıdır
Alışkanlıklarınız karakterinizin bir parçası haline gelir ve bazı insanlar bir şeyle tanınıyor olmaktan gurur duyarlar. Eğer arkadaşlarınız her zaman onlarla herkesten bir saat önce buluşmanızı söylüyorsa, bunun nedeni geç kalacağınızı bilmeleridir, bu da geç kalma konusunda kötü bir alışkanlığınız olduğu anlamına gelir.
Geç kalmak hayatınızın bir parçasıdır; geç yatmanız, geç kalkmanız ve ardından diğer her şeye geç kalmanızla başlayan olumsuz bir döngüdür. Ya da baskı altında olduğunuzda sorunla yüzleşmek yerine tıkınırcasına yemek yiyebilirsiniz. Psikologlara göre, bu tür alışkanlıklar uyarıcı ile tepki arasındaki bağlantı nedeniyle oluşur.
Eylemler düşünceler tarafından tetiklenir ve bu kalıp tekrarlandıkça, eylemin bir alışkanlık haline gelmesi ve hayatınızı etkilemeye başlaması sadece bir zaman meselesidir. Davranışı değiştirmek için bilinçli bir karar verilmediği sürece, davranış kalıcı hale gelecektir.
Öz Disiplini Geliştirmek İçin Günlük Alışkanlıklar
Başarılı ve başarısız insanlar arasında tek bir fark vardır, o da her gün uyguladıkları alışkanlıklardır. İnanılmaz derecede başarılı insanlar her gün aynı alışkanlıkları sürdürürler.
Belirli bir rutinleri vardır ve buna sadık kalırlar. Yaptıkları her şey onları zihinsel, fiziksel ve ruhsal olarak geliştirir. İşte öz disiplin seviyenizi geliştirmek için hayatınıza dahil etmeye başlayabileceğiniz bazı alışkanlıklar:
Sabah Rutininiz
Sabah rutininiz gününüzün geri kalanının hızını belirleyecektir. Sürekli erteleme düğmesine basıp durduğunuz için yataktan kalktığınızda son birkaç aydır yapılacaklar listenizde olan sabah koşusuna çıkmak için çok mu geç kalmış oluyorsunuz? Geç uyandığınız için kahvaltı yapacak vaktiniz yok ve bunun yerine işe giderken McDonald’s’ın arabaya servis bölümünde duruyorsunuz.
Gününüzün başlama şekli nedeniyle, üretken bir şey yapmak için yanlış bir zihin çerçevesi içindesiniz ve düşünce süreciniz şu çizgide olacaktır: “Kahvaltıda McDonald’s yediğime göre, öğle yemeği için Taco Bell de alabilirim. İşten sonra spor salonuna gitmemin bir anlamı yok çünkü zaten tüm bu sağlıksız yiyecekleri yedim. Eve gidip Netflix izleyebilir ve yarın yeniden başlayabilirim.”
Kötü alışkanlıklar, sabahları en önemli şeyleri yapmamakla gelişir. Alarm çalar çalmaz yataktan kalktığınızda, egzersiz yaptığınızda ve kahvaltıda sağlıklı bir şeyler yediğinizde, kendinizi o kadar enerjik ve pozitif hissedeceksiniz ki gün boyunca sağlıklı kararlar almaya devam etmek isteyeceksiniz.
Ayrıntılı bir sabah rutininiz olması gerekmez, ancak tüm başarılı insanların iş günü başlamadan önce hayatlarına dahil ettikleri bazı temel alışkanlıklar vardır, örneğin:
- Barack Obama güne sabah 7’de başlıyor. 45 dakika egzersiz yapıyor, kahvaltı ediyor ve sonra işe gidiyor.
- Bill Gates sabah 4’te kalkıyor. Koşu bandında egzersiz yaparken eğitici bir DVD izliyor, kahvaltı ediyor ve sonra çalışmaya başlıyor.
- Oprah Winfrey sabah 6:00’da kalkıyor. Köpeklerini yürüyüşe çıkarıyor, olumlu olumlamalar okuyor ve ardından güne başlamadan önce meditasyon yapıyor.
Burada açık bir model var – başarılı insanların hayatlarını iyileştiren sabit bir sabah rutinleri var.
Günün Son Saati
Az önce sabah ilk yaptığınız şeyin gününüzün gidişatını belirlediğini okudunuz. Gece yatmadan önceki akşam rutininiz de en az sabah rutininiz kadar önemlidir.
Uyku, vücudu yenilemek, zihni dinlendirmek ve ertesi gün üretken olabilmemiz için pillerimizi yeniden şarj etmek için gereklidir. Gevşemenize ve gelecek güne hazırlanmanıza olanak tanıyan bir yatma zamanı rutini çok önemlidir.
Tüm dijital cihazları kapatmak ve/veya kitap okumak gibi basit şeyler, rahatlamak, gevşemek ve iyi bir gece uykusuna hazırlanmak için güçlü bir yoldur. Her gece en az yedi saat uyumak da önemlidir. Uyku eksikliği sadece üretkenliğinizi engellemekle kalmaz, uzun vadede sağlığınıza da zarar verir.
Aşağıda, başarılı insanların her gün hayatlarına dahil ettikleri diğer birkaç alışkanlık yer almaktadır.
Minnettar Pratiği Yapmak
2016 yılında DeSteno ve Dickens bir çalışma yürütmüş ve bir kişi ne kadar özdenetime sahipse o kadar minnettar olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma, katılımcıların bilgisayarda bir görevi tamamlamalarını içeriyordu. Bilgisayar kasıtlı olarak bozuldu ve başka bir katılımcı sorunun çözülmesine yardımcı oldu.
Araştırmacılar ayrıca birkaç hafta boyunca katılımcıların günlük yaşamlarındaki mutluluk, özdenetim ve sabrı da değerlendirdi. Son olarak, özdenetim, görev tamamlanır tamamlanmaz küçük bir miktar para ya da daha sonra daha büyük bir miktar para teklif edilerek ölçülmüştür. Çalışma, minnettarlık ile özdenetim arasında güçlü bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.
En minnettar katılımcılar, daha az minnettar olan katılımcılara göre finansal ödül için daha uzun süre beklemeye hazırdı. İşte daha minnettar olmak için yapabileceğiniz birkaç şey:
- Teşekkür Edin: İnsanların yaptığı şeyleri genellikle hafife alırız. Birinin akıllara durgunluk veren bir şey yapmasını beklemek yerine küçük şeyler için “teşekkür ederim” diyerek bu ihmali ortadan kaldırabiliriz. Eğer bir ilişkiniz varsa, güzel bir insan olduğu için ona teşekkür edin; çocuklarınız varsa, bu kadar sevgi dolu oldukları için onlara teşekkür edin; arkadaşlarınıza bu kadar harika arkadaşlar oldukları için teşekkür edin. Burada amaç teşekkür etmek ve bunu gerçekten söylemek ve takdir duygusunu hissetmektir.
- Minnettarlık için Zaman Yaratın: Bir başka kötü alışkanlık da sürekli şikâyet etmektir. Şikâyet etmek kolaydır – korkunç şeylerin yaşandığı bir dünyada yaşıyoruz. Televizyonu açmak, gazeteyi karıştırmak ya da haberleri dinlemek ve hiç umut olmadığını düşünmek zor değil. Ancak, olumsuzluklara odaklanmamak önemlidir çünkü dünyada bir o kadar da olumlu şeyler olmaktadır. Her sabah ya da gece yatmadan önce, minnettar olduğunuz beş şeyi yazın. Bunlar hakkında düşünün ve yazdıklarınız için derin bir takdir ve şükran duygusu hissedin.
Günlük Hedefler Belirleyin
Uzun vadeli hedeflerinize, onları parçalara ayırarak ve kendinize günlük hedefler koyarak ulaşabilirsiniz. Büyük bir hayal göz korkutucu görünebilir, özellikle de mevcut durumunuza baktığınızda ve şu anda ondan ne kadar uzakta olduğunuzu fark ettiğinizde.
Ancak, hedefinizi küçük ve uygulanabilir adımlara böldüğünüzde, bu hedefe ulaşmak çok daha kolay hale gelir. Günlük hedefler belirlediğinizde, ivme kazanırsınız ve bu da nihai hedefinize doğru ilerlemeye devam etmeniz için size ilham verir çünkü her geçen gün ona daha da yaklaştığınızı bilirsiniz.
Günlük hedefler belirlemek, kendinize her gün yapacak rastgele şeyler vermek değil, uzun vadeli hedefinize ulaşmakla ilgilidir. Örneğin, diyelim ki 60 kilo vermek istiyorsunuz. Her gün aynaya bakıp kilo vermeniz gerektiğini söylüyorsunuz, ancak çok fazla kilo vermeniz gerektiğini bildiğiniz için bunu yarına ertelemeye devam ediyorsunuz.
Bir de bakmışsınız ki 10 kilo daha almışsınız! 60 kilo verme düşüncesi korkutucudur, ancak 12 ayda 60 kilo vermek istediğinizi söylerseniz, bu da ayda 5 kilo ve haftada 1 kilodan biraz daha fazlasına denk gelir, artık hedefiniz o kadar korkutucu değildir.
Artık bu hedef doğrultusunda her gün çalışmaya başlayabilirsiniz. Bu, büyük porsiyonlarda sebze yemeyi ve karbonhidratı azaltmayı, günde on dakika kardiyo yapmayı ve/veya daha fazla su içmeyi içerebilir. Her ne olursa olsun, bunu her gün yaptığınızdan emin olun çünkü başarınızın anahtarı tutarlılıktır.
İyi Bir Gece Uykusu Çekmek
Uyku üretkenliğiniz için çok önemlidir. Yorgun ve halsizseniz ve yeterince uyumadığınızı hissediyorsanız, bir şeyler yapmanız imkansız olacaktır. İşte her gece harika bir uyku çekmek için bazı ipuçları:
- Gündüz Kestirmeleri: Gün içinde şekerleme yapıyorsanız, bunları bir seferde 30 dakika ile sınırlayın. Kısa bir şekerleme kendinizi dinlenmiş ve uyanık hissetmenize yardımcı olabilir, ruh halinizi ve performansınızı iyileştirebilir. Ancak gün içinde 30 dakikadan daha uzun süre uyursanız, geceleri uykuya dalmakta zorlanırsınız.
- Uyarıcılardan Kaçının: Akşamları kafein ve nikotin beyni uyanık kalması için uyarır ve uykuya dalmayı başardığınızda bile sabah dinlenmiş hissetmek için gereken derin uykuyu deneyimleyemezsiniz.
- Ne Yediğinize Dikkat Edin: Zengin, ağır, yağlı yiyecekler ve gazlı içecekler hazımsızlığa neden olur, bu da gecenin ortasında ağrılı mide ekşimesine neden olabilir ve uykunuzu bölebilir.
- Yatma Zamanı Rutini: Rahatlatıcı bir yatma zamanı rutini oluşturarak vücudunuzu uykuya hazırlayın. Ilık bir banyo yapın, kitap okuyun veya hafif esneme hareketleri yapın. Ayrıca bu süre zarfında duygu yüklü konuşmalardan kaçınmalısınız çünkü uykunuzu bozabilir.
- Doğru Ortam: Rahat bir yatak ve yastıklar çok daha iyi uyumanıza yardımcı olacaktır. Televizyon, cep telefonu veya dizüstü bilgisayarlardan gelen ışıkların olmadığından emin olun; güneşlikler ve karartma perdeleri ışığı daha da engelleyecektir.
Diğer bölümüzde “DAHA İYİ ALIŞKANLIKLAR OLUŞTURMAK İÇİN İPUÇLARI” nı konuşacağız. Çaylarınızı tazeleyin..
