Lütfen Beni Terk Etme 1. Bölüm

Terk Edilme Şeması

NEVİN: 27 YAŞINDA. KOCASINI KAYBEDECEĞİ KORKUSU İLE YAŞIYOR.

Nevin bir terapiste gittiği zaman kendisi ile ilgili ilk olarak babasının, o çocukken öldüğünü söyledi. Şimdi gelin Nevin ve terapistiyle olan konuşmalarına tanık olalım…

NEVİN: O olay olduğunda ben 7 yaşındaydım. İşyerinde kalp krizi geçirdi. Bunu kabul etmek gerçekten beni çok incitiyor, ama ondan geriye sadece belirsiz anılar kaldı. Ve resimler, doğal olarak. 0 büyük ve sıcaktı.

Bana çok sık sarılırdı. O gittikten sonra, pencerenin önünde durup onun eve gelmesini beklemeye başladım (Ağlamaya başlar). Sanırım böyle bir şeyin olduğunu kabul edemedim. Onu camın önünde beklerken olan hislerimi hiçbir zaman unutamayacağım.

TERAPİST: O his şu anda hayatının herhangi bir yerinde seninle birlikte mi?

NEVİN: Evet, şu anda benimle olan bir his. Kocamın uzağa gittiği zaman hissettiğim şey.
Nevin ve kocası Çetin, Çetin’in sık sık gittiği iş seyahatleri konusunda sorun yaşıyorlar. Çetin her İş gezisine gittiğinde, Nevin altüst oluyor.

NEVİN: Her zaman bir olay oluyor. Ağlamaya başlıyorum ve o beni rahatlatmaya çalışıyor, ama işe yaramıyor. O uzakta olduğu zamanların yarısında çok korkmuyorum ve diğer yarısında ise ağlıyorum. Kendimi çok yalnız hissediyorum. Geldiği zaman ise bana yaşattıkları için ona çok kızgın oluyorum. Bütün olayın ironisi burada. En sonunda eve geldiği zaman o kadar sinirli oluyorum ki, onu görmek bile istemiyorum,

Çetin eve gelmeye korkmaya başlar. Nevin, ayrıca Çetin uzaktayken çok sık olarak telefonla onu arıyor. Bir keresinde Nevin, sadece sesini duymak istediği için onu çok önemli bir iş toplantısından çıkmak zorunda
bırakmış.

KEMAL: 36 YAŞINDA. BAŞKALARI İLE İLİŞKİ YAŞAYAN BİR KADINLA EVLİ

Kemal hayatında bu tür dramatik kayıplar yaşamamıştır. Onun hikayesi daha çok, her gün sürekli yaşadığı tek bir kayıptır. Kemal sekiz yaşına gelene kadar, annesi bir alkolikti.

KEMAL: En kötü zamanlarında, tıkınırcasına yemek yerdi. İki veya üç gün yok olurdu. Geri geleceğinden hiç emin olamazdım. En iyi zamanımda bile, evde içer ve benim yanımda olmazdı. Uzakta veya evde olsun, içtiği zamanlarda ben yalnızdım.

Kemal, Selen ile evlidir, Selen’in başka adamlarla evlilik dışı ilişkileri olmuştur. Durmadan Kemal’e bunu bitireceğine ve ona sadık olacağına dair söz verir ama hiçbir zaman yapmaz. Sayısız açıklamalardan bir tanesi ile masum olduğunu iddia ederek evden çıkar. Kemail, onun yalan söylediğini biliyor.

Kemal terapiye gitmeden önce bile, şimdi karısının, çocukken de annesinin dönmesini beklerken hissettiği duyguların arasındaki benzerliğin farkındadır.

KEMAL: Hayret ediyorum. Selen’in içki içmemesine rağmen, annemle olan her şeyi yeniden yaşıyorum. Bunu anlamıyorum. Selen’in eve gelmesini bekliyorum ve o aynı yalnızlık duygusunu yaşıyorum.

CEREN: 32 YAŞINDA. BİR İLİŞKİNİN ARKASINDAN HEMEN BAŞKA BİR İLİŞKİ YAŞIYOR VE HİÇ ARA VERMİYOR.

Ceren sevecen ancak gergin bir yapısı vardır. Birçok insanın genelde terapiye geldiklerinde ısınmaları için zamana ihtiyaçları olur ama Ceren’in yoktur. Kendi terapistiyle duygusal olarak çok çabuk bir şekilde ilişki kurmuştur.

Birkaç seans sonra, terapisti sanki onun yıllardır terapistiymişiz gibi hissetmiştir. İlk seansta Ceren niçin gelmeye karar verdiğini anlattı:

CEREN: Keşke o doğru adamı bulabilsem, benimle evlenecek ve sonsuza kadar birlikte olacağım birini. Ama hiçbir zaman gerçekleşmeyecek gibi.

TERAPİST: Onun yerine ne oluyor?
CEREN: Bir adamdan diğerine gidiyorum.

Ceren’nin ilişkileri çok çalkantılıdır. Çok yoğun ve hızlı bir şekilde ilişkiye girer. Korkar ama kendini kaptırır. Bazen ilişkisinin ilk haftalarında bile “Seni seviyorum” der. Her dakikasını onunla geçirmek ister ve sonsuza kadar birlikte olmaktan bahseder. Aslında, çok erkenden çok fazla şey söylediği için erkekleri korkutup uzaklaştırır.

Ceren tutkulu bir kadındır, Her zaman ortalama bir insandan daha yoğun duygulan olmuştur. Romantik ilişkilerde, bütün mantığını kaybedip, duygularının içinde kaybolur.

Birlikte olduğu adam bir parça bile uzaklaşsa, hemen onu terk etmek istemesiyle suçlar. Ve onu bırakıp bırakmayacağını sınamak için çok ileri gidebilir. Örnek olarak, bir keresinde erkek arkadaşının doğum günü partisine gidip, oradan başka bir adam ile ayrılmıştır.

Bir ilişki bittiği zaman kendisini yalnız, bunalmış ve boş hisseder. Olumsuz duygular onu yorar ve hemen başka bir ilişkiye başlar. İlişkileri kısadır ve her zaman erkeğin onu terk etmesi ile biter. Sonuçta, bütün erkek arkadaşları onu terk etmiştir.

TERK EDİLME ÖLÇEĞİ

Bu ölçek sizin Terk Edilme şemanızı ölçecektir. Aşağıdaki ölçeği kullanarak maddeleri cevaplayınız. Her maddeyi, yetişkin hayatınızda genel olarak ne hissettiğinize veya nasıl davrandığınıza bağlı olarak derecelendirin. Yetişkinlik yıllarınızda çok fazla farklılık varsa, bir maddeyi derecelendirirken son bir veya iki yıla odaklanın.

1. Hiç doğru değil
2. Genellikle doğru değil
3. Kısmen doğru
4. Biraz doğru
5. Genellikle doğru
6. Kesinlikle doğru

Bu ölçekte, eğer 5 veya 6’nız var ise, toplam puanınız düşük aralıkta olsa bile, bu şema sizin için geçerlidir.

TERK EDİLME DENEYİMİ

Sevdiğiniz insanların sizi terk edeceğine ve sonsuza kadar duygusal olarak yalnız kalacağınıza dair çok temel bir İnancınız var. İnsanlar ölecek, sizi uzaklaştıracak veya terk edecek. Nasıl olursa olsun tek başınıza kalacağınızı hissediyorsunuz.

Terk edilmeyi ve bunun sonsuza kadar sürmesini bekliyorsunuz. Kaybettiğiniz insanı tekrar kazanamayacağınıza inanıyorsunuz. İçinizden, hayatınızı tamamıyla yalnız geçirmenin sizin kaderiniz olduğunu hissediyorsunuz.

KEMAL: Bazı zamanlar, örneğin araba kullanırken, aklıma geliyor. Selen’in eninde sonunda beni terk edeceğini biliyorum. O adamlardan birine âşık olacak ve bana tek kalan şey onu özlemek olacak.

Bu şema size aşk hakkında umutsuzluk hissi verir. Bazı şeyler ne kadar iyi gidiyor gibi gözükse de, en sonunda ilişkinizin biteceğine inanırsınız. Sizin için insanların yanınızda olacağına inanmak zordur. Birçok kişi sevdikleri ile olan kısa ayrılıklarda çok fazla etkilenmezler. İlişkilerinin bu ayrılıktan sonra da bozulmadan devam edeceğini bilirler.

Ama Terk Edilme şeması olanlarda böyle bir güven yoktur. Nevin’in söylediği gibi, “Çetin’in kapıdan çıktığını ne zaman görsem, hiçbir zaman geri gelmeyecekmiş gibi hissederim”. İnsanlara çok fazla yapışmak istersiniz ve herhangi bir uzak kalma olasılığı karşısında bile aşırı öfkelenir veya korkarsınız.

Özellikle romantik ilişkilerde, kendinizi diğer kişiye duygusal olarak bağımlı hisseder ve o yakın ilişkiyi kaybedeceğinizden korkarsınız.

Terk Edilme genelde sözel dönem öncesi gelişen bir şemadır: Çocuk konuşmayı öğrenmeden önce, hayatın ilk yıllarında başlar. (Nevin’in durumu biraz farklıydı. Onun şeması daha sonra, yedi yaşında babası öldüğü zaman başladı. Buna bağlı olarak da, şemasının şiddeti çok fazla yoğun değildi.)

Çoğu vakada terk edilme çok erken yaşanır- çocuğun neler olduğu tanımlayacak kelimeleri olmadan önce başlar. Bu yüzden, yetişkinlikte bile, o şema(inanç kodu) deneyimine bağlı düşünceler yoktur. Ama bu deneyim hakkında konuşmak isterseniz, “Yapayalnızım, kimsem yok” gibi ifadeler kullanabilirsiniz. Bu şema çok erken başladığı için duygusal gücü çok’
fazladır. Terk Edilme şeması çok aşırı olan biri, en basit ayrılmalara bile terk edilmiş küçük bir çocuğun hisleri ile tepki gösterir.

Terk Edilme şeması, birincil olarak yakın ilişkilerle tetiklenir. Gruplarda veya geçici ilişkilerde belirgin olmayabilir. Sevdiği birinden ayrılmak en büyük tetikleyicidir. Fakat, bu şemanın tetiklenmesi için ayrılıkların gerçek olması veya fiziksel bir seviyede olması gerekmez.

Eğer bu şemanız varsa, aşırı hassassınızdır ve masum ifadelerden bile terk edileceğiniz anlamını çıkarırsınız. En güçlü tetikleyiciler kayıp veya ayrılıklardır —boşanma, birinin taşınması veya uzağa gitmesi, ölüm— ama genellikle tetikleyiciler daha az göze çarpan olaylardır.

Sıklıkla duygusal olarak terk edildiğinizi hissedersiniz. Olasılıkla eşiniz veya sevgiliniz sıkılmış, uzaklaşmış veya anlık olarak dikkati dağılmıştır veya o sırada başka bir insana karşı daha ilgilidir. Veya eşiniz biraz ayrı zaman geçirmeyi içeren bir plan önerir. Uzaklaşma hissedilen her şey bu şemayı tetikleyebilir; gerçekten bir kayıp veya terk edilme ilişkisi olmasa bile.

Örneğin, Ceren bir yemek davetinde erkek arkadaşı onun yaptığı bir yorumu duymadığı için, aniden daveti terk etmiştir.

CEREN: Barış ve ben bir yemek davetindeydik, O yanımda oturan kadınla konuşuyordu ve ona söylediğim şeyi duymadı. Kalktım ve gittim. Kendimi aşırı değersiz hissettim. Ertesi gün beni aradığında öfkeden kudurdum.
TERAPİST: Sizi bu kadar sinirlendiren neydi?
CEREN: Onu, daha önce de bu kadına bakarken buldum. Ondan etkilendiğine emindim.

Barış, Ceren’in yorumunu duymamıştı bile. Bu yüzden doğal olarak onun aşırı tepkisinden dolayı şaşırmıştı. Evet bu şemanız varsa derin düşünmenizi isterim. Şimdi çayınızı alın biraz dinlenelim. Konumuza “TERK EDİLME DÖNGÜSÜ”nden devam edelim.