Ekonomi Bilgisi Size Bugünün Ötesine, Çok Az Kişinin Görebildiği Geleceğe Bakma Yetkisi Verir
Ekonomi muhtemelen dünyada en çok yanlış anlaşılan alandır. Konunun tanınmış uzmanları bile hala bazı yönlerini anlamakta zorlanıyor. Konunun dinamik doğası bunu böyle yapıyor ve daha da kötüsü, ekonomi açgözlü doğamızı her şeyden daha fazla etkiliyor.
Duygularınıza müdahale etmeden fizik, matematik ya da sanat çalışmak kolaydır, ancak kendiniz ya da temsil ettiğiniz grup için bazı maddi çıkarlar sağlamaya çalışmadan ekonomi politikaları oluşturmak zordur.
Bencil çıkarların müdahalesi, ekonomi politikalarının neden sürekli değiştiğini açıklar. Ülkenizin ekonomik tarihini incelerseniz, zaman içinde farklı politikaların yürürlüğe girdiğini ve bu politikaların çoğunun ülkedeki bir grubu kayırırken diğer grupların bundan büyük zarar gördüğünü göreceksiniz.
İdeal bir ekonomi politikası sadece bir grup insanın lehine olmamalı, kitlelerin yararına olduğunu kanıtlamalıdır.
İyi bir ekonomi politikasını belirlemek için çok önemli bir ölçüt, uzun vadeli etkisidir. İyi ya da kötü bir ekonomisti bir politikayı analiz etme biçiminden tanırsınız. Kötü bir ekonomist bir politikanın sadece kısa vadeli faydalarını görür, ancak iyi bir ekonomist bir politikanın hem kısa hem de uzun vadeli faydalarını analiz edebilir ve bulgularına dayanarak kararını verir.
Her ne kadar karmaşık görünse de, ekonomi sadece tek bir derse indirgenebilir ve bu bölümde tartışılan da budur. Tekrarlamak gerekirse, ekonomi politikaları oluştururken sadece anlık faydaları göz önünde bulundurmayın, uzun vadeli etkilere de bakın ve eğer uzun vadeli etkiler iyiyse, sadece tek bir grubun değil, tüm grupların lehine olduğundan emin olmak için doğrulayın.
Biliyor muydunuz? Pek çok klasik ekonomist, politikalarının sadece uzun vadeli faydalarına odaklanma hatasına düşmüş ve bunun sonucunda pek çok olumsuzluk ortaya çıkmıştır. Ekonomi politikaları hem kısa hem de uzun vadede faydalı olmalıdır.
Ekonomik İhtiyaç Ancak Yeterli Satın Alma Gücü Olduğunda Talebe Eşittir
Kırık cam safsatasını hiç duydunuz mu? İlk olarak 1850 yılında ekonomist Frederic Bastiat tarafından “Gördüğümüz ve Görmediğimiz” başlıklı makalesinde ortaya atılmıştır. Bu makaleyi, insanların zararlarını telafi etmek için harcadıkları paranın topluma herhangi bir değer katmadığını göstermek için kullanmıştır. Onun kırık cam benzetmesi 19. ve 20. yüzyıllarda oldukça popülerdi.
Pek çok versiyonu anlatılmıştır ancak temelde yatan ders hala aynıdır. Genç bir çocuğun oyun oynadığını ve yanlışlıkla attığı bir taşla dükkân sahibinin camını kırdığını düşünün. Bu bir felakettir ama çocuk bunu istemeden yaptığı için dükkân sahibi onu affetmeye karar verir.
Ama yine de tamir etmesi gereken bir bardağı vardır – bütçesinde olmayan bir şey. Bütçesini buna ayırmadığı için bu onun için bir kayıptır, ancak camcı kazanır çünkü kırık camı tamir ederek kar elde edecektir. Temel soru şudur: kırık cam senaryosu sadece birileri bundan kazanç sağladığı için bir lütuf mudur?
Bazı ekonomistler de dahil olmak üzere pek çok kişi, camcı yeni bir müşteri kazandığı için bunun toplumun zenginliğine bir katkı olduğuna inanmaktadır. Ancak bu böyle değildir. Aslında bu bir kayıptır çünkü dükkan sahibi kesinlikle başka bir şey için bütçelediği parayı kullanmaktadır.
Camı tamir etmenin 100 dolara mal olduğunu ve bu parayı gıda maddesi almak için kullanmak istediğini düşünelim. Dükkânı sağlam ve mutfağı gıda maddeleriyle dolu olabilirdi ama şimdi bu mümkün değil. Dükkanını onarmak için mutfağını stoklamaktan vazgeçmek zorunda, bu yüzden kesinlikle bir kayıp. Hasar nedeniyle mağaza sahibinin talebi arttı, ancak satın alma gücüne hiçbir şey olmadı.
Talep ancak onu karşılamak için yeterli satın alma gücü olduğunda ekonomik olarak iyidir.
Büyük çapta bir hasar meydana geldiğinde (savaşlar veya terörist saldırılarda olduğu gibi) veya enflasyon ortaya çıktığında ve insanların daha fazla para harcaması gerektiğinde, bu genellikle ekonomiye bir destek olarak algılanır, ancak bu doğru değildir. Zarar ve enflasyon ihtiyaç yaratır, ancak insanlar daha acil olanları karşılamak için bazı ihtiyaçlarından vazgeçmek zorunda kalır, bu yüzden bu bir kayıptır.
Yaygın izlenimin aksine, kârlar fiyatları yükselterek değil, üretim maliyetlerini düşüren ekonomiler ve verimlilikler getirerek elde edilir- Henry Hazlitt
Özel Krediler Ekonomik Açıdan Devlet Kredilerinden Daha İyi
Krediler, işletmelerin ve bireylerin işlerini daha iyi yapmalarına yardımcı olmak ve ulusal ekonomiye katkıda bulunmalarını sağlamak amacıyla verilir. Hem özel sektör hem de kamu sektörü insanlara kredi verir, ancak her iki sektörün izlediği süreçlerde bir fark vardır.
Özel sektördeki insanlar sonsuz bir gelir akışına sahip olmadıklarını bilirler, bu nedenle nasıl ve kime kredi verecekleri konusunda çok dikkatli davranırlar. Bugün kredi talebinde bulunmak için bankaya gittiğinizde süreçlerinin ne kadar titiz olduğunu fark edeceksiniz. Paralarını size borç vermeden önce sizi tam olarak incelediklerinden emin olmak istiyorlar. Risk almayı göze alamazlar.
Ancak hükümet için durum farklıdır. Ekonomi danışmanları bir şekilde hükümeti, vergi mükelleflerinin parasını özel sektörün reddettiği kişilere kredi sağlamak için harcamanın sorun olmadığına ikna etmeyi başardılar.
Örneğin çiftçi kredilerini ele alalım. Bankanın, öngörülen zamanda geri ödeyebileceğini tam olarak kanıtlamamış bir çiftçiye borç para verdiğini görmek zor. Ancak hükümet, çiftçilerin gerçekten zamanında geri ödeme yapıp yapamayacaklarını görmek için uygun şekilde incelenmeden borç almalarına izin verecek politikalar ve programlar oluşturacaktır.
Biraz borç alın ve geri ödeyemezseniz, bu sizin sorununuz. Çok borç alırsanız ve geri ödeyemezseniz, bu borç verenlerin sorunudur– Willi Way
Hükümet vatandaşlara borç para verme konusunda hayırseverlik gibi bir düşünceye sahip ve bu ekonomiye hiçbir fayda sağlamıyor. Geri ödeyebileceğinden tam olarak emin olmadığınız birine borç para vermek ekonomik bir suçtur.
Devletten kredi alan pek çok kişi bunu uygun bir inceleme yapmadan yapıyor. Bu ekonomik hatanın kontrol edilmesi gerekiyor çünkü uygulandığı her ülkeye yarardan çok zarar getiriyor.
Kredi vermek ve parayı geri almak söz konusu olduğunda, hükümetlerin özel sektörden öğrenmesi gereken bir şey var; birçok kamu fonu geri ödenmiyor.
Yapay Zekâ ve Robot Teknolojilerinin İşinizi Elinizden Alacağından mı Korkuyorsunuz? Korkmayın!
Medya, bir arkadaşınız ya da yaşam koçunuz tarafından Al’ın işinizi elinizden alacağı söylenmiş olabilir. Dünyanın her yerinde birçok insan diken üstünde oturuyor çünkü teknolojinin tanıdıkları birini nasıl işsiz bıraktığını gördüler. Belki siz de bir iş kaybettiniz çünkü işvereniniz yüzlerce ya da binlerce çalışanının yaptığı işi bir makineye yaptırmaya karar verdi.
Bu gerçek. Teknoloji, sanayi çağından bu yana insanların işlerini ellerinden alıyor ve dünya daha akıllı makineler icat ettikçe bu durum önümüzdeki yıllarda daha da yoğunlaşacak. Ancak işin bir de öteki yüzü var – çoğu insanın görmediği, hatta düşünmediği yüzü – teknoloji sadece işleri geçersiz kılmakla kalmıyor, aynı zamanda yeni işlerle yeni endüstriler de yaratıyor.
Korku, makinelerin işinizi elinizden almasını engelleyemez, ancak uyum sağlamak ve yeni becerileri hızla öğrenmek pazardaki değerinizi güvence altına alacaktır.
Makineler insanların işlerini kaybetmesine neden olarak işgücünü geçici olarak rahatsız edebilir, ancak tarih birkaç yıl sonra kaybedilenden daha fazla iş yaratılacağını defalarca göstermiştir.
Bu olgu geriye dönüp bakıldığında ilginçtir. Olan şudur: Bir üretici, personelinin %50’sinin yaptığı işi yapabilen ve yarı maliyetle yüksek kalite üretebilen yeni bir makineyi benimsediğinde, artık ihtiyaç duymadığı %50’yi işten çıkarır.
Artık daha az maliyetle daha fazla mal üretebildiği için bir ton kâr elde eder. Hâlâ eski yöntemlerle iş yapmaya devam eden rakiplerinin önüne geçer. Ama bu uzun sürmez, çünkü yakında onlar da teknolojiyi benimseyeceklerdir.
Bunu yaptıklarında, herkes yaptığında, üretim maliyeti düşer, makineyi üreten şirket daha fazla makine üretmek için daha fazla işgücü istihdam eder ve en önemlisi ürün fiyatı düşmeye başlar. Çok geçmeden, rekabet nedeniyle işverenler için fazla kar kalmayacak ve ürün veya hizmetler tüketiciler için daha ucuz hale gelecektir.
Tam döngü böyle görünür. Teknolojinin benimsendiği ilk yıllarda insanların işlerini kaybetmesi anlaşılabilir bir durumdur, ancak aynı insanlar piyasanın ihtiyaç duyduğu becerileri sağlayabilmek için kendilerini yeniden keşfedebilirler.
Sonuç Olarak
Sanayi çağında sendikalarda bir artış oldu çünkü sanayiciler işlerini sağlam tutmanın tek yolunun bu olduğuna inanıyorlardı. Bu sendikaların işlevi, her endüstrinin yetki alanını kesmek ve üyelerinin işlerini tecavüz eden endüstrilere kaptırmamalarını sağlamaktı.
Marangozun, yapabildiği halde boyacının işini yapmasına izin verilmedi; elektrikçinin tesisatçının yapması gereken işi yapmasına izin verilmedi ve bu böyle devam etti. Tüm bunların nedeni insanların işlerini kaybetmekten korkmalarıydı.
Ancak sendikaların ortaya çıkışının ekonomiler üzerinde olumsuz sonuçları oldu. Bu etki daha çok tüketiciler tarafından hissedildi. Bir tüketici olarak, ticari kısıtlamalar olmasaydı tek bir kişinin yapabileceği bir işi yapmak için iki veya daha fazla farklı profesyonelin hizmetini almak zorunda kaldınız.
Sendikalar bugün hala varlar ve tamamen kötü değiller, ancak faaliyetlerinin ekonomistler ve hükümet yetkilileri tarafından kontrol edilmesi ve uzun vadede söz konusu devletin veya ulusun ekonomisini dolaylı olarak etkileyecek herhangi bir şey yapmadıklarından emin olunması gerekiyor.
Sendikalar, üyeleri için daha iyi çalışma koşulları yaratmak için aktif olarak çalıştıklarından, işçilere güvenlik sağladıkları için ortadan kaldırılmamalıdır. Ancak hükümet, ulusal ekonomiye zarar verecek herhangi bir şey yapmadıklarından emin olmak için faaliyetlerini izleyerek devreye girebilir.
Bunu deneyin
Herhangi bir ekonomi politikası oluşturmadan önce, bunun sadece bir gruba fayda sağlamadığından ve uzun vadede olumsuz sonuçlar doğurmayacağından emin olun.
