Herkes Kendi Zihniyetini Seçme Gücüne Sahiptir
Yetişkinlerle karşılaştırıldığında, çocuklar başarısızlığa karşı daha olumlu bir tutum sergiler; yetişkinler her seferinde başarmak isterken, çocuklar başarısızlığı kabullenir. Gençler ile yetişkinlerin çoğunluğu arasındaki fark nedir?
Çocuklar entelektüel(düşünsel) yeteneklerini sıkı çalışma ve adanmışlık yoluyla geliştirebileceklerini düşünürler. Sonuç olarak, çoğu yetişkinin başarısızlık olarak algıladığı şey, çocuklar için bir öğrenme fırsatıdır.
Başarısızlığı bir hediyeye dönüştürmek için önce tutumunuzu değiştirmeniz gerekir. İnsanın kişiliğini değiştirmesi mümkün müdür? Zekâ derecenizi ve kişiliğinizi değiştirebilecek düşüncelerin bazı sonuçları nelerdir? Bu yazımızı takip ederken muhtemelen aklınıza bu sorular gelecektir. Endişelenmeyin, okudukça daha iyi anlayacaksınız.
Dünyaya farklı gözlerle bakarız ve size başarı gibi görünen şey bir başkası için başarısızlık olabilir. Bu çelişkili bakış açıları, doğru zihniyeti geliştirmenin neden önemli olduğunu açıklıyor. Başarının psikolojisi zihniyetimizle başlar. Şüphecilerden inananlara dönüşmezsek, kendimizi tatmin olmuş hissetmemizi sağlayacak hiçbir şey yapamayız.
Ne olursa olsun, potansiyelinizi ateşleyen ve onu başarıya dönüştüren şey çabadır.
Bu yazımızda, zihniyetinizi değiştirmenin bir yolu olarak olumlu düşüncelerin önemini, ilişkilendirilebilir örnekler ve deneyimlerle pekiştirmektedir. İlerleyen bölümlerde, gücünüze inanmak için zihninizi nasıl eğiteceğiniz hakkında daha fazla bilgi edineceksiniz.
Sabit veya Gelişim Zihniyeti Aldığınız Her Kararı Yönetir
İnsan çeşitliliğini neyin açıkladığı konusunda farklı düşünce ekolleri mevcuttur. Bazı uzmanlar fiziksel özelliklerin farklılıkları açıkladığını düşünüyor. Diğerleri ise bireylerin yetiştirilme tarzları ve eğitimlerine göre farklılık gösterdiğine inanmaktadır. IQ Testinin yaratıcısı Alfred Binet ikinci tanımı desteklemektedir. Testi, kamu eğitiminden faydalanamayan çocukları tespit etmek için yaratmış ve eğitimin ve nasıl verildiğinin bir kişinin zekasını doğrudan etkileyebileceğine inanmıştır.
Bir sinirbilimci olan Dr. Gilbert Gottlieb ne biyolojinin ne de yetiştirilme tarzının bireysel farklılıkları açıkladığını; bunun yerine kelime alışverişi yaptıklarını düşünüyor. Genler, çevresel girdi aldıklarında doğru şekilde işlev görürler.
İki zihniyet vardır:
– Sabit zihniyet: Sabit zihniyete sahip kişiler, deneyimlerini yeteneklerinin ve değerlerinin kanıtı olarak görürler. Başarısızlıkla karşılaştıklarında pes etme eğilimindedirler.
– Büyüme zihniyeti. Büyüme zihniyetinde, bilişsel seviyeniz bir varış noktası değil, bir başlangıç noktasıdır. Büyüme zihniyeti başarısızlığı bir öğrenme eğrisi olarak görür. Tutumunuz, hayatta kim olacağınız üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Büyüme zihniyetine göre, adanmışlık, azim, arzu ve eğitim gizli potansiyeli açığa çıkarabilir.
Gelişme gördüğüm ya da elimden gelenin en iyisini yaptığımı hissettiğim sürece kaybetmeyi umursamam- Carol S. Dweck
Bu iki zihniyetin anlaşılması farklı fikirlere, davranışlara ve inançlara yol açar. Gelişim zihniyeti becerilerinizi doğru bir şekilde değerlendirmenizi sağlarken, sabit zihniyet yanıltıcı bir resim sunar. Harika olmak için yeteneklerinizi ve sınırlamalarınızı tanımayı öğrenmelisiniz.
Gelişim zihniyetine sahip insanlar daha azimli ve dirençlidir çünkü hataların onları tanımlamasına izin vermezler.
Bu iki zihniyet zihinsel ve kişilik özelliklerinde kendini gösterir. Karakterinizin bazı yönlerinde gelişim zihniyetine, bazı yönlerinde ise sabit bir tutuma sahip olabilirsiniz. Hedeflerinize ulaşmak ve tatmin edici bir hayat yaşamak için zihniyetinizi değiştirmek mümkündür.
Zihniyetiniz Başarısızlığa, Zorluklara ve Başarıya Karşı Tutumunuzu Belirler
Yeteneği iki şekilde ele alabiliriz: kanıtlanması gereken sabit bir yetenek ve kişinin öğrenebileceği esnek bir yetenek.
Herkes iki dünyada yaşar:
Bunlardan ilki…
– Başarının zeki ya da yetenekli olmakla tanımlandığı sabit zihniyet dünyasıdır.
– Diğer dünya ise değişen özelliklerle ilgilidir.
Ünlü bir sosyolog olan Benjamin Barber insanları öğrenenler ya da öğrenmeyenler olarak sınıflandırmıştır. Sabit bir zihniyete sahip olanlar hatalardan korkar ve bu da hatalardan ders almayı zorlaştırır. Onlar öğrenmeyenlerdir. Öte yandan, hata yapmaktan korkmayanlar hatalarından ders alırlar: böylece yaptıkları işte daha iyi hale gelirler.
Carol S. Dweck bir deney yapmış ve dört yaşındaki çocukların basit bir problemi tekrarlamalarını ya da daha zor bir problemi denemelerini istemiştir. Büyüme zihniyetine sahip olanlar zor problemi seçerken, sabit zihniyetli çocuklar basit olanı seçmiştir.
Sabit zihniyet kusurları kabul edemezken, gelişim zihniyeti öğrenmeye heveslidir. Sabit zihniyetli bireyler, yanıtlarını değerlendirdiğimizde dikkat gösterirken, yeni materyal verildiğinde ilgisizlik gösterdiler. Gelişim zihniyetine sahip olanlar ise ufuklarını genişletmek için bilgi aradılar.
Kendimizi değerlendirmeye tabi tuttuğumuzda, öğrenen olmaktan öğrenmeyen olmaya geçiyoruz.
Büyüme zihniyeti zorluklar karşısında gelişir. Patricia Miranda ve Mia Hamm, sıkı çalışma, konsantrasyon ve başarısızlığa karşı farklı bir yaklaşımla gelişme yeteneklerine inanarak kendi alanlarında mükemmelleşen iki sporcudur.
Gelişim odaklı bir kişi mücadeleden hoşlanır. Sabit zihniyetli insanlar başarıdan emin olduklarında gelişirler. Zorluklar arttıkça ilgileri azalır ve onları tamamen görmezden gelebilirler. Sabit zihniyet, başkalarının zor bulduğu görevleri başarırken kendini zeki, yeni bir şey öğrendiğinde ve daha önce yapamadığı bir şeyi başarabildiğinde ise yetkin hisseder.
Zihniyetler başarısızlığı yeniden tanımlar. Tutumunuz, başarısızlıkla yüzleşmenize, başa çıkmanıza ve ondan ders çıkarmanıza ya da hayatınızın geri kalanında peşinizi bırakmamasına karar verecektir. Başarısızlık asla kolay değildir, ancak yerleşik zihniyet başarısızlığın üstesinden gelmeye yardımcı olmaz.
Sorumluluklardan kaçmak, daha az ya da daha çok çalışmak, hile yapmak ve hatalarınız için başkalarını suçlamak anlamına gelir. Zihniyet ve depresyon el ele gider. Başarısızlıklar acı verir ama sizi tanımlamaz. Değişim ve büyüme mümkün olduğu sürece başarı da mümkündür.
Bir kişinin zihniyeti kişiliğinin ayrılmaz bir parçası olsa da, onu değiştirebiliriz. Her zaman belli bir ruh hali içinde değilsiniz. Sabit ve gelişim zihniyeti bir arada var olabilir. Birden fazla zihniyete sahip olmak da mümkündür. Olumsuz bir duyguya kapıldığınızda, kendinizi bir gelişim zihniyetine sokun ve bunun bakış açınızı nasıl etkilediğini gözlemleyin.
Sabit zihniyete sahip bireyler daha az çaba gösterirken, gelişim tutumuna sahip kişiler daha fazla çaba gösterirler
Bazıları beklenenden daha fazlasını başarırken, diğerleri sadece başarının ne gerektirdiğini bildikleri için çok daha azını başarır. Carol Dweck’in araştırmasına göre, ortaokulun zorlukları öğrenci performansında düşüşe neden olmuştur. Ortaokuldan önce, sabit ve gelişim zihniyetine sahip çocukların sonuçları benzerdi. Araştırmadan sonra, sabit zihniyete sahip öğrenciler kötüden kötüye gitti. Gelişim zihniyetine sahip olanlar ise zamanla iyileşti. Deneyimler bakış açınızı büyük ölçüde etkileyebilir, dünyayı ve onun içindeki yerinizi nasıl gördüğünüzü şekillendirebilir.
Çabalarınızı dünyaya odaklamak, olgunlaştıkça daha açık fikirli olmanıza yardımcı olabilir.
Sabit zihniyetli grup, düşük akademik performanslarından kendi yeteneklerini ya da eğitmenin tarzını sorumlu tutmuştur. Öte yandan, ikinci grup kaynakları önceden devreye sokarak başarısızlığa hazırlanmıştır. Düşük çaba sendromuna ek olarak, sabit zihniyetli kişiler yeteneklerini ya da kaynaklarını öğrenmek ya da yeniden denemek yerine egolarını korumaya adamak konusunda kendilerini rahat hissetmişlerdir. Sabit zihniyetli kişi çok fazla çaba sarf etmeden okulu bitirmek isterken, büyüme zihniyetine sahip kişi gelişim sürecinin ortasında ödevi bırakmanın bir anlamı olduğuna inanmıyordu.
Bildiğim bir şey var: En çok sevdiğiniz şeyler için en çok çalışmanız gerekir- Carol S. Dweek
Sizi zirveye taşıyacak olan şey karakterdir. Oraya ulaşmak için gerekli becerilere sahip olsanız bile, sizi orada tutacak sağlam bir temele ihtiyacınız olacaktır. Gelişim zihniyetine sahip sporcular mükemmelleşmiştir; ne gerektiğini anlarlar ve daha fazlası için çabalamaktan korkmazlar.
Öğrenmek ve gelişmek için ellerinden gelenin en iyisini yaparlar ve başarısızlık ve aksilikleri ilham verici bulurlar. Elbette, bir şeyde başarısız olduğunuzda her şeyin bittiğini varsaymak kolaydır. Durum böyle değildir; her başarısızlık, öğrenmek ve büyümek için bir fırsattır. Bu fırsatları kucaklayarak her zaman daha iyisini yaparsınız.
Zihniyetiniz Bir Sporcu Olarak Ne Kadar Harika Olacağınızı Etkileyebilir
Pek çok kişi başarılı insanların onları diğerlerinden ayıran belirli bir genle doğduğuna inanır. İnsanların başarılı doğduklarını ya da istediklerini elde etmek için gerekli araçlara sahip olduklarını düşünürler. Bu doğru değildir. Herkes kadar çok çalışmaları gerekir; zihniyetleri onları diğerlerinden ayırır.
Spor dünyasında fiziksel yetenek zihinsel yetenekle kıyaslanamaz: sporcuların boyları ve kiloları görünürdür. Bunlar boks uzmanları tarafından kullanılan kriterlerdir. Muhammed Ali, Sonny Liston değildi. İri yapılıydı, geleneksel tekniklerden yoksundu ve darbeleri savunamıyordu. Doğuştan yetenekli değildi. Bunun yerine, zaman içinde öğrendi ve kendini geliştirdi. Aksiliklerin onu yıkmasına izin vermedi.
Liston’ın aksine, Ali zekâsına güveniyordu. Ali, Liston’ı gücünü değil sadece zekâsını kullanarak yendi ve bu galibiyet boks tarihinde bir çelişki olarak kaldı. Bu olay, fiziksel donanımın entelektüel donanıma üstünlüğünü kanıtlar niteliktedir. Doğuştan yetenekli olmayan çalışkan bir atlet olan Michael Jordan, başarının zihinden geldiğini söylemiştir. Zihinsel dayanıklılığın ve yüreğin birçok fiziksel avantajdan daha güçlü olduğunu ima eder; bunun örneklerini defalarca gördük.
Tutumunuz, fiziksel bir özelliğin getirdiği sınırlamaların üstesinden gelmenize yardımcı olabilir.
Tiger Woods ortaya çıkıp golf dünyasında kazanılması gereken her şeyi kazanana kadar golf için fiziksel olarak antrenman yapılamayacağı düşüncesi vardı. Daha önce birçok kişi golfün sadece beceriyle ilgili olduğunu ve gücünüzü artırmaya çalışmanın topla teması kaybetmenize neden olabileceğini düşünürken, o fiziksel formuna çaba harcadı. O, durumun böyle olmadığını gösterdi.
Kendilerini doğuştan gelen yeteneklerinin ötesinde geliştirmeye çalışan insanlar bazı toplumlarda hoş karşılanmaz. Şampiyonun zihniyeti karakter, irade ve kalbin bir karışımıdır ve bunların hepsi sporcuyu her zaman antrenman yapmaya iter. Başarılı olma arzusu sporcuyu sabahtan akşama kadar antrenman yapmaya motive eder. Aksilikleri ve zaferleri mükemmelliğe giden yolun bir parçası olarak kabul etmek, herkesin zaman içinde geliştirebileceği doğru zihniyeti gerektirir.
Ebeveynlerin Çocuklarının Başarılı Olmasını İstemeleri Doğaldır, Ancak Bazen Mesajlar Yanlış Yönlendirilir
Her konuşma ve eylem, sabit veya gelişen bir tutum iletir. Bu mesajlar çocukları etkiler ve şekillendirir. 1950’lerde çocuk eğitimi uzmanı Haim Ginott, ihtiyaçlarını anlayan ve samimi sorularını yanıtlayan bir öğretmen tarafından coşkuyla anaokuluna kabul edilen küçük bir çocuğu anlatmıştır. Aynı zamanda bu soruları sordukça annesi onu azarlıyordu. Annesi gittikten sonra, yargılanmayacağını ya da etiketlenmeyeceğini bildiği için kalmak istedi.
Çocuklara gönderdiğiniz mesajlar, onların nasıl bir zihniyet geliştireceklerini belirleyecektir.
Çocuklara, öğrencilere ve sporculara süreç ve gelişim yoluyla çabanın değerini öğretmek tercih edilir. Övme eylemi yanlış değildir, ancak nasıl övdüğümüz yanlıştır.
Çocuklara güven vermek, performansları ne olursa olsun onları sevdiğinizi göstermelidir. Bu, riskleri arttırmak yerine rahatlamalarına yardımcı olmalıdır. Çocuklar başarısız olduklarında, onları hatalarından nasıl ders çıkaracakları ve gelecekte başarılı olmak için ne gerekiyorsa yapacakları konusunda eğitmeliyiz. Çocukları başarısızlıktan korumak sonuçta öz saygılarına zarar verir.
Büyüme zihniyetine sahip ebeveynler çocuklarını şımartan insanlar değildir. Onların benzersizliği, yüce hedefler koymaları ve çocuklarını bu hedeflere nasıl ulaşacakları konusunda eğitmeleridir. Ebeveynler çocukları için en iyisini isterken, onların merakını, gelişimini ve öğrenmesini teşvik etmeyi öğrenmelidirler.
Çocuklarına sabit bir zihniyet aşılayan ebeveynler, onlardan zeki ve yetenekli olmalarını isterler. Bunun dışındaki her şey değersiz kabul edilir. Hata bir seçenek değildir ve bireysellik, ilgi alanları, istekler ve değerler için bir uzlaşma yoktur.
Öğrenciler bir şeyi nasıl başaracaklarını bilmediklerinde, başkaları bilir. Bazı öğretmenler öğrencilere oldukları gibi iyi olduklarını söyler. Çocuklara gerçekleri söyler ve aradaki farkı kapatmaları için onlara araçlar sunarlar.
Bizlere ebeveynler, öğretmenler ve koçlar olarak hayatlar emanet edilmiştir. Çocuklar bizim mirasımızdır. Artık büyüme zihniyetinin hedefimize ve onların potansiyeline ulaşmak için kritik önem taşıdığını biliyoruz. Hataları etiketlemek yerine, yapıcı eleştiri öğrenmeyi teşvik eder.
Doğuştan gelen yetenek yerine, beceri ve bilgi geliştirmeye yardımcı olan hedeflere odaklanın. Akademik gereklilikleri düşürmek öğrencilerin özgüvenini artırmayacaktır. Yüksek standartları öğretmek daha iyi bir seçenektir.
Sonuç Olarak
Büyüme zihniyeti kademeli değişime inanır. Yeni inançlar geliştirmek zaman alır; bu inançlar eskilerinin sayısını büyük ölçüde geçene kadar onları büyütmeye devam etmeniz gerekir.
Gelişim zihniyeti sürekli olarak neler olup bittiğini izler ancak kendini veya başkalarını bu şekilde yargılamaz. Hem iyi hem de olumsuz bilgilere ve bunların öğrenme ve eyleme yönelik sonuçlarına karşı duyarlıdır.
Bilişsel terapi gerçekçi ve olumlu düşünmeyi teşvik eder. Gelişim zihniyeti, büyük bir atleti, yazarı veya dahiyi taklit etmeye çalışmak yerine hedeflerinizi ve hırslarınızı kabul etmenizi sağlar.
Bir gelişim zihniyeti stratejisi oluşturun, bunu hayal edin ve nasıl uygulayacağınızı planlayın. Değişmeye hazır olsanız da olmasanız da, büyüme zihniyetini aklınızda tutmak, sabit bir bakış açısının çözemeyeceği sorunları çözmenize yardımcı olabilir. Hayatta önünüze çıkan her fırsat konusunda kendinize daha fazla güvenmenize yardımcı olur ve ironik bir şekilde daha fazla fırsat çekebilir.
Düşünme, her bireyin sahip olduğu insan varlığının her unsurunu etkiler. Zihniyetiniz, diğer şeylerin yanı sıra öğrenmeye açıklığınızı, çabanızı, ilişkilerinizi, performans derecenizi ve başarısızlık ve başarı tanımlarınızı etkiler. Her birey başarıya ulaşmak için bir gelişim zihniyetini benimsemeye çalışmalıdır. Bu uygulama, yaşam kalitenizi artırmanıza ve mevcut durumunuzda kayıtsız kalmadan daha mutlu ve rahat olmanıza yardımcı olacaktır.
Bunu deneyin
Zayıf olduğunuzu veya sahip olmadığınızı düşündüğünüz bir beceri veya yetenek var mı? Kendinizi kadere bırakmak yerine, bu beceriyi geliştirmek için daha fazla çaba sarf ederek farklı bir tutum sergilemeye karar verin. Sonuçlar karşısında hayrete düşeceksiniz.
