Hepimiz bileşik faizin sihrini duymuşuzdur. Aynı derecede güçlü olan bir şey de zihinsel bileşik faizdir. İşte efsanevi yatırımcı Charlie Munger’ın University of Berkshire Hathaway kitabında okuduğum bazı tavsiyeleri:
“O (Munger) zihinsel bileşik faiz fikrini de ekledi. Böylece, günün en iyi saatini kendi zihnini geliştirmek için kendine ayırmaya karar verdi ve dünyanın geri kalan zamanını satın alabileceğini düşündü. Bunun bencilce gelebileceğini, ancak işe yaradığını söyledi. Ayrıca, çok güvenilir biri olup öyle kalırsanız, istediğiniz herhangi bir şeyi yaparken başarısız olmanın çok zor olacağını da belirtti.”
Bunu öğrendiğimden beri, bu fikre Munger Tekniği adını veriyorum. Ancak bunu öğrencilerime, ekibime veya arkadaşlarıma bahsettiğimde, çoğu kişi Munger’ın sabah ritüelinden bahsettiğini düşünüyor.
Bu yanlış bir varsayım. Munger, günün en iyi saatini kendine ayırdığını söyledi. O saati zihnini geliştirmek için kullandı
Zihninizi ne zaman geliştirirsiniz?
Bunu bir dakika düşünelim. Tekrar ediyorum, bunun sabah rutinleriyle hiçbir ilgisi yok. Son birkaç yıldır, kişisel gelişimle uğraşan insanlar sabah rutinlerine çok fazla önem veriyorlar.
Ben şahsen sabah insanı değilim ve katı bir rutinim de yok. Elbette, e-postalarımı kontrol etmekten, haberleri izlemekten veya gereksiz içerikler tüketmekten kaçınıyorum, ancak çalışmaya başlamadan önce sabahları belirli bir rutinim yok. Bazı insanların bu tür bir düzeni sevdiğini biliyorum. Örneğin:
- Sabah 7’de uyanmak
- Su içmek
- Meditasyon yapmak
- Günlük yazmak
- Kitap okumak
- Dışarı çıkmak
Ve bu sırayla olmalı. Bu ben değilim. Ben hemen çalışmaya başlarım. Dünyadaki tüm dikkat dağıtıcı unsurları görmezden gelebildiğim sürece, o sabahı iyi bir sabah olarak değerlendiririm. Ancak Munger’ın bu tavsiyesini okuduğumda, kendime iki soru sordum:
1) Zihnimi ne zaman geliştiririm?
2) Zihnimi nasıl geliştiririm?
Benim için zihnimi geliştirmek, temel becerilerimi geliştirmek anlamına gelir:
- Yazmak,
- İkna etme ve
- Karar verme.
- Kitap okumak
- Notlar almak ve
- Öğrendiğim her şeyin birbiriyle bağlantısını kurmaya çalışmak.
Zihnimi geliştirmek istediğimde, sadece öğrenmek isterim. Uygulama daha sonra gelir. Ben böyle yaparım.
Peki zihnimi geliştirmek üzerine ne zaman çalışırım? Şimdiye kadar bunu sabahları yapmam gerektiğine inanıyordum. Sonuçta sabahlar en iyi zamanımız, değil mi? Eh, her zaman değil.
Günün en iyi saati hangisi?
Hayatın döngüsel olduğuna inanıyorum. Bunu Howard Marks gibi başarılı yatırımcıları inceleyerek öğrendim. Onlar genellikle hisse senetlerinin günlük bazda çok fazla iniş çıkış yaşadığını vurgularlar. Ancak borsayı on, yirmi veya otuz yıllık bir perspektiften incelediğinizde, istikrarlı bir yükseliş trendi görürsünüz.
Benzer bir şey günlerimize de olur. Bir gün kendinizi iyi hissedebilirsiniz, başka bir gün yorgun hissedebilirsiniz. Tıpkı borsa gibi. Bu yüzden sabah ritüellerini sevmiyorum.
Hayatınızın her günü “AYNI ŞEKİLDE HİSSETMENİZİ” beklemek “GERÇEKÇİ DEĞİLDİR”.
Sabah rutinlerinin yararlarını anlıyorum. İyi bir sabah ritüeli, gününüzü daha iyi hale getireceği düşünülüyor. Ancak benim deneyimlerime göre, durum böyle değil. Bazen uyanınca enerjiniz düşük olabilir. Bazen acil bir durum olabilir. Çocuklarınız varsa, sabahlarınız onlara adanmış olur. Bu durumlarda, istediğiniz kadar meditasyon yapabilirsiniz, yine de yorgun olacaksınız veya acil durumla ilgilenmek zorunda kalacaksınız.
Sabah rutinlerinin işe yaramamasının birçok nedeni olabilir. Ancak Munger Tekniği her zaman işe yarar. Nedenini açıklayayım.
“Su Bilinci”ni Benimseyin
Bir yatırımcının zihniyetini benimseyip, hayatımızın inişli çıkışlı olabileceğini fark edersek, uzun vadede nasıl güvenilir olmaya devam edebiliriz?
Bunu, benim “Su Zihniyeti” olarak adlandırdığım şeyi benimseyerek yapabiliriz. Bu adı, bizim su gibi olmamız gerektiğine inanan Bruce Lee’den esinlenerek verdim.
Su, her zaman çevresinin şeklini alır.
Munger Tekniği, su gibi olmanıza yardım etmek için tasarlanmıştır. Kendinize günün en iyi saatini ayırın.
- En iyi saatiniz bir gün sabah olabilir,
- Ertesi gün ise akşam yemeğinden sonra olabilir.
Ancak bu, sizin en iyi saatiniz olmalıdır (bir blog yazarının söylediği saat değil).
Bu teknik, öğrenme şeklimi büyük ölçüde değiştirdi. Artık sabahları öğrenemediğimde hayal kırıklığına uğramıyorum, sadece bunun benim en iyi saatim olmadığını anlıyorum.
Zihninizi geliştirmek söz konusu olduğunda, rahat, daha akıcı bir durumda olmak istersiniz.
Kendinizi…
- İyi,
- Enerjik ve
- Dinlenmiş hissetmek istersiniz.
Ve evet, Munger’ın dediği gibi, bu bencilce gelebilir, ama işe yarıyor. Uzun vadede, sizi daha güvenilir hale getirecektir. Her gün zihninizi biraz geliştirirseniz, bu zihinsel bileşik faizle sonuçlanır. Bu şekilde hayatta hiçbir şeyde başarısız olmak çok zor hale gelir.
Bu tekniği uygularken son birkaç ayda neyi fark ettim biliyor musunuz? En verimli olduğum saatler genellikle akşam yemeğinden sonradır. Özellikle o gün spor yapmış ve işte verimli olmuşsam. Akşam yemeğini yerim, biraz dinlenirim, bir fincan çay içerim ve işe koyulurum.
Bundan önce, genellikle YouTube’da videolar izler veya internette gezinirdim. Çoğu zaman, günün en verimli saatinin ne olduğunu fark etmezsiniz.
Bilinçli olmalı ve alışkanlıklarınızı enerjinizle uyumlu olacak şekilde sürekli olarak uyarlamalısınız.
Bakın, belki de benim en verimli saatim uyanmamdan sonraki ilk saat olacaktır. Kim bilir?
Ama suyun şeklini aldığınız sürece, uyum sağlayacaksınız.
Bu Munger Tekniğini bir deneyin. Yarından itibaren, GÜNÜNÜZÜN EN İYİ SAATİNİ, ZİHNİNİZİ GELİŞTİRMEK İÇİN AYIRIN. Bunu her gün yaparsanız, bilgileriniz birikerek artacaktır.
Tekrar Görüşmek umuduyla;
Okan Turan
