Bazen hayat o kadar yorucu olur ki, karar vermek için çok yorgun hissedersiniz; irademiz tükenmiş olur. Şöyle şeyler söyleriz:
- “Egzersiz yapmak istiyorum ama akşam yemeğinden sonra koltuktan kalkamıyorum!”
- “İşim beni tatmin etmiyor ama istifa edemiyorum!”
Çelişki Sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, destekleyici bir partner olmak veya bir iş kurmak gibi her şeyi yapmak için irade gerekir.
BEN İRADE KAVRAMINI “ZİHİNSEL ENERJİ” OLARAK GÖRÜYORUM.
Ne zaman bir şey yapmak isterseniz, buna enerji ayırmanız gerekir. Niyetinizi gerçekleştirebilmeniz veya gerçekleştirememek, irade üzerine bağlıdır. O yüzden kaynağımızı iyi kullanmamız gerekir.
Deneyimlerime göre, irade gücünüzü/zihinsel enerjinizi en üst düzeye çıkaracak şekilde hayatınızı düzenleyebilirsiniz. Ancak buna geçmeden önce, bilimsel verilere bir göz atalım.
İrade gücü üzerine yapılan en popüler araştırmalardan biri, 1970’lerde yapılan marshmallow deneyidir. Bu çalışmada, Stanford Üniversitesi araştırmacıları bir çocuğa bir marshmallow bırakmış ve 15 dakika boyunca marshmallow’u yemeden bekleyen çocuğa bir marshmallow daha vereceklerini söylemişlerdir.
Bu, çocuğun gecikmeli kendini tatmin etme konusundaki iradesini belirlemek için yapılan bir testtir. Ancak 1990’larda, Case Western Reserve Üniversitesi’nden bir doktora adayı, bu çalışmanın sormadığı bir şeyi sormak istedi: İrade, gün boyunca yetişkinleri nasıl etkiler?
Çerez kasesi deneyi
Case Western Study’nin araştırmacılarından Mark Muraven şu soruları sordu:
- Neden bazı günler işten eve döndükten sonra hala koşmaya gidecek gücü bulabiliyordu?
- Ama diğer günler eve döndüğünde neredeyse hiçbir şey yapamıyordu.
- Neden bazı günler uyanır uyanmaz üretken olmak isterken, diğer günler ise sadece kanepede oturmak isterdi?
- İrade gücü, sağlıklı beslenip beslenmeyeceğini belirliyordu.
- Bazen yorgun olduğunda diyetini bırakıp ofisteki otomat makinesinden şeker ve cips alıyordu. Neden böyle yapıyordu?
Turp-Kurabiye Deneyi
Bunun üzerine Muraven ve meslektaşları, Cookie Bowl deneyini gerçekleştirdiler: Bir grup üniversite öğrencisini, iki kase bulunan (iki yönlü aynayla donatılmış) bir odaya yerleştirdiler. Bir kasede kurabiye, diğerinde ise sade turp vardı.
Araştırmacılar, deneklere deneyin tat algılarını test etmek için yapıldığını söylediler (ki bu bir yalandı). Bir gruba sadece kurabiyeleri yemelerini ve turpları görmezden gelmelerini söylediler. Diğer gruba ise tam tersini yapmaları söylendi. Ardından, kimsenin onları izlemediğini düşünen öğrencileri yalnız bıraktılar.
Buradaki amaç, sadece turp yiyen grubun iradesini tüketmekti. Araştırmacılar, sadece turp yiyen grubun kurabiyeleri yememeye çalışarak iradesini tükettikten sonra, bu grubun daha az üretken hale geleceğini varsaydılar.
Yemeğin ardından denekler, basit görünen ama aslında çözülmesi imkansız bir bulmaca üzerinde çalıştılar. Sonuç ne oldu? Turp yiyenler, kurabiye yiyenlerden daha fazla pes etti. Muraven, “İnsanların kurabiyeyi görmezden gelmek için iradelerini biraz kullanmalarını sağlayarak, onları çok daha çabuk pes etmeye istekli bir duruma soktuk” sonucuna vardı.
Aşırı yüklenildiğinde, önemsiz ayrıntı üzerine odaklanmak kolaydır.
- Girişimciler için bu, birkaç kuruş “tasarruf” etmek için önemsiz maliyetleri kısmaya çalışarak çok fazla zaman kaybetmek anlamına gelebilir.
- Profesyoneller için ise, kariyeriniz için gerçekten önemli olan önemli konulara odaklanmak yerine, zihin yorucu idari görevlere odaklanmak anlamına gelebilir.
- Ve yaratıcı bir çıkmaza düştüklerinde tamamen verimsiz hale gelen sanatçılar için.
Hepimiz önceliklendirmenin ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Ancak sorun şu ki, her zaman en önemli önceliklerimizin üzerine gitmiyoruz.
ENERJİNİ DOĞRU YERE AKITMAYI BİL; İRADENİ GEREKSİZ YERLERDE (YANİ ENERJİNİ) KULLANIRSAN ÖNEMLİ OLANLAR YAPILMADIĞINDA ACI VERECEKTİR.
Bir girişimci, günlük işlerle uğraşmadan önce en önemli iş sorunları üzerine çalışabilir.
Bir profesyonel, aciliyeti daha az olan evrak işlerini erteleyebilir. Bir sanatçı ise yaratıcılığını artırmak için verimliliğini stratejik olarak azaltabilir.
Bunun gerçekleşmesini sağlamak için, irade gücünüzü stratejik olarak kullanmalısınız. (AKILCI SEÇMELİSİN)
Beklentilerinizi Ayarlayın. Ve Başarısızlık için Plan Yapın.
2022 yılının sonlarında bu yazıyı yazmak üzereyken, on yıllardır görmediğimiz enflasyon oranlarıyla karşı karşıyayız. Birçok kişi fiyatların bu kadar hızlı artmasına şaşırıyor ve yeni bir yıla girerken fiyatlar hala artmaya devam ediyor gibi görünüyor.
Ancak enflasyon sadece bugünün sorunu değil, her zaman karşılaştığımız bir durumdur. Elbette, ılımlı enflasyon (yaklaşık %2 ila %3) manşetlere taşınmaz.
Yine de, hayat her yıl daha pahalı hale geliyor. Bu nedenle, zaman içinde net değerimizi artırmak önemlidir. Bu tamamen mantıklı, ancak servet biriktirebilmek için varlıklara tutarlı bir şekilde yatırım yapmak zor.
Tutarlı kalmanın zorluğu, neyi başarmaya çalışırsanız çalışın, hayatın her zaman buna engel olmanın bir yolunu bulmasıdır. Bu nedenle, işlerin her zaman ters gidebileceğini beklemek daha iyidir.
Epictetus, Discourses adlı kitabında bunu çok iyi ifade etmiştir: “Bu, bir deniz yolculuğu planlamak gibidir. Ne yapabilirim? Kaptanı, denizcileri, günü, doğru anı seçebilirim. Sonra bir fırtına çıkar. Bu noktada, bu beni ne ilgilendirir? Benim görevim bitti.”
İŞLERİN HER ZAMAN İSTEDİĞİNİZ GİBİ GİTMEYECEĞİNİ BEKLEYİN Ve Buna Hazırlıklı Olun. Örneğin:
- Tutarlı bir egzersiz alışkanlığı sürdürmeye mi çalışıyorsunuz?
Bu, her seansın mükemmel olması gerektiği anlamına gelmez. Bazen kendinizi daha zayıf hissedersiniz. Bazen kendinizi güçlü hissedersiniz. Diğer zamanlarda ise hava durumu, iş, hastalık vb. nedenlerle egzersiz yapamazsınız. Bunlar sorun değildir. Bir dahaki sefere daha çok çaba gösterin. Ve devam edin.
- Daha iyi bir yatırımcı olmak mı istiyorsunuz?
Ne olursa olsun planınıza sadık kalın. Piyasa yükseliyor ya da düşüyor olsun. Ya da bir sonraki Apple fırsatını kaçırma korkusu yaşıyor olun. Uzun vadeli bir yatırımcıysanız, piyasanın getirilerinin ancak rotanızdan sapmazsanız size fayda sağlayacağını bilirsiniz.
- Yazar olarak başarılı olmak mı istiyorsunuz?
Her gün yazın. Ancak yazdığınız her şeyin mükemmel olmasını beklemeyin. En başarılı yazarlar bile ilk taslaklarında berbat sonuçlar alırlar. Bu, sporcular için de geçerlidir.
Tutarlı ama küçük çabalar, tutarsız büyük çabalarla elde edilebilecek sonuçlardan daha ileriye götürür.
Kendi İrade Gücünüzün Nasıl Çalıştığının Farkında Olun
Bir keresinde ünlü eski Navy Seal ve motivasyon konuşmacısı Jocko Willink ile yapılan bir röportajı izlemiştim. O, irade gücünün tükenebilen bir kaynak olduğuna inanmadığını söylemişti. O her zaman mükemmel bir irade gücüne sahiptir.
Bunu bir an olsun sorgulamıyorum. Ama o 4 saatlik uykuyla da gayet iyi işlev görebiliyor. Bir başka başarılı kişi olan Matthew McConaughey, Joe Rogan’a her gece 9,5 saat uykuya kesinlikle ihtiyacı olduğunu itiraf etti.
Hiçbir insan birbirine benzemez. Bu bizim en büyük gücümüz ve zayıflığımızdır.
Bu, Jocko ve McConaughey gibi istisnai durumlar nedeniyle BİLİMSEL ARAŞTIRMALARIN ASLA %100 DOĞRU OLAMAYACAĞI ANLAMINA GELİR.
İyi bir hayat yaşamak için, her birimiz irademizin nasıl çalıştığını bilmeliyiz. Gece geç saatlerde karar vermekte zorlanıyor musunuz? Bundan kaçının! Sabahları uyanmak için 5 saat mi gerekiyor? Sabahları zihinsel olarak yorucu işler yapmaktan kaçının.
Basitçe söylemek gerekirse, irade gücü, tüm küçük ve büyük hedeflerinizi gerçekleştirme yeteneğinizdir.
Junk food yemeyi bırakacağınızı söylüyorsanız ve kahvaltıda muffin(kurabiye) yiyorsanız, bir sorun var demektir.
Sorunun ne olduğunu bulmak size kalmış.
Stratejik irade (enerjini doğru yere akıtacağını bilmek gerekir), bu kavramın farkında olduğumuz anlamına gelir.
Hayatı akılsız bir robot gibi yaşamayız.
Zaman ayırıp eylemlerimizi inceleriz ve en iyi halimizdeyken işlerimizi yaparız.
Tekrar görüşmek umuduyla..
