En Yanlış Anlaşılan Tıbbi Durum
Depresyon ve anksiyete, kendiniz deneyimleyene kadar nasıl hissettirdiğini tam olarak bilemeyeceğiniz şeylerden bazılarıdır. Depresyondaki bir kişinin etrafında olmak size sadece nasıl hissettiklerine dair bir fikir verebilir. Gerçekten bilemezsiniz.
Depresyondaki bir kişi genellikle dışarıdan sağlıklı görünür, bu nedenle cehennemden geçmediklerini düşünmek kolaydır. Gerçekte, depresyonda olmak içten içe yanmak gibidir, ancak bu yangın görünmezdir, bu yüzden insanlar bunun boyutunu anlayamaz.
Depresyonun gerçekten nasıl bir his olduğunu yalnızca depresyondaki bir kişi bilir. Yapabileceğiniz en iyi şey empati kurmaya çalışmaktır.
Ancak bu yazımız sizi depresyondan kurtulan bir kişinin kalbine ve zihnine götürecektir. Bu yazımızın sonunda, depresyonun nasıl hissettirdiği ve depresanların gün boyu neyle savaştığı hakkında samimi bir fikre sahip olacaksınız.
Söylemeye gerek yok, bu özet depresanlara ve anksiyete ile uğraşan insanlara karşı empatinizi artıracaktır. Depresyonun insanlara yaşattığı anlatılmamış eziyetleri anlamaya başladığınız anda, olayları yepyeni bir düzeyde görmeye başlayacak ve artık dünyanın geri kalanına katılarak depresanlara “Güçlü olun ve bunu aşın. Bu dünyanın sonu değil.” Bunun yerine, “Şu anda nasıl hissettiğini bilmiyorum ama bu şekilde hissetmenin normal olduğunu bilmeni istiyorum. Ben senin için buradayım.”
Yukarıdaki ifadede olduğu gibi sözler, depresyondaki insanların kendilerini daha az tuhaf hissetmelerini ve daha da önemlisi, sevgi ve arkadaşlık konusunda güven duymalarını sağlar.
Eğer depresyonda olan biriyseniz, yalnız olmadığınızı ve göremeseniz bile tünelin sonunda gerçekten bir ışık olduğunu anlamanız önemlidir. Bu özet depresyondan kurtulan bir kişi hakkında. Matt’in durumu da farklı değildi ve eğer o depresyon denen o korkunç kara delikten çıkmayı başarabilirse, siz de başarabilirsiniz!
Depresyonun Gizemli Doğası Büyük Ölçüde Cehaletten Kaynaklanmaktadır
Depresyon korkunçtur. Gerçekten korkunçtur. Bir insanın düşmanı için dileyebileceği en kötü şeydir. Ancak bu yine de onu tedavi edilemez bir hastalık yapmaz. Aslına bakılırsa, depresyon tedavisi o kadar ulaşılabilir ve ekonomiktir ki, hiç kimse depresyondan ölmemelidir.
Durum böyleyse, istatistikler neden diğer birçok şiddet türünün toplamından daha fazla ölüme yol açtığını gösteriyor?
İşte bunun birkaç nedeni:
Cehalet. Cehalet mutluluk değildir. İnsanlığın başlangıcından beri insanları öldürüyor ve bu durum değişmeyecek. Depresyondan muzdarip her 10 kişiden 9’u, biri -tıp uzmanı ya da bilgili bir aile üyesi- onlara ne olduğunu söyleyene kadar depresyon olduğunu bile bilmiyor.
Yaşadıkları deneyimin sadece kendilerine özgü olduğunu düşündükleri ve tıbbi yardım almayı reddettikleri için depresyondan ölen çok fazla insan var. Bu her yerde oluyor, ama özellikle üçüncü dünya ülkelerinde.
Sessizlik. Depresyon olsun ya da olmasın, sessizlik ölümcüldür. Ve çoğunlukla, insanların ağzını kapatan toplumsal koşullanmadır. Bunun tipik bir örneği şudur: Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) göre depresyon kadınları erkeklerden daha fazla etkilemektedir, ancak depresyon nedeniyle ölüm oranı erkekler arasında kadınlardan daha yüksektir. Düşünürseniz bu şaşırtıcıdır.
Mantık, daha fazla kadın etkilendiği için depresyon ve anksiyeteden ölen kadın sayısının erkeklerden fazla olmasını gerektirir, ancak durum bunun tam tersidir. İngiltere’de paylaşılan bu intihar istatistiğini düşünün- Matt Haig tarafından:
1981 yılında Birleşik Krallık’ta 2.466 kadın intihar ederek ölmüştür. Otuz yıl sonra bu sayı neredeyse yarı yarıya azalarak 1.391’e düşmüştür. Buna karşılık, 1981 yılında erkekler için bu rakam 4,129 iken otuz yıl sonra 4,590’a yükselmiştir.
ABD’de intihar eden erkeklerin kadınlara oranı 4:1, Yunanistan’da ise 6:1’dir. Sadece iki bölgede, Çin ve Hong Kong’da intihar sonucu ölenlerin oranı kadınlar arasında erkeklerden daha yüksektir.
Bu kesinlikle mantığa aykırıdır, ancak nedeni basittir: erkekler sessizlik içinde ölmektedir. Çoğu erkek, akıl hastalığı konusunda açık olmanın bir zayıflık işareti -kadınsı bir şey- olduğuna inanmaya şartlandırılmıştır, bu yüzden erkekleşir ve sessizce ölürler.
Depresyon, onu başkalarına anlatmaya başladığınız anda üzerinizdeki etkisini kaybetmeye başlar.
Acınızı kendinize saklamayın. Açık olun ve ailenizden, arkadaşlarınızdan ve tıp uzmanlarından yardım isteyin. Bunu yaptığınıza memnun olacaksınız.
Biliyor muydunuz? Depresifler terk edilmekten ve yalnızlıktan her şeyden daha çok korkarlar. Araştırmalar, depresyondaki kişilerin iyi bir destek sistemine sahip olduklarında intihar etme olasılıklarının daha düşük olduğunu göstermektedir.
İnce Derili Olmak Kötü Bir Şey Değildir
Depresifler genellikle daha sert bir cilde sahip olmayı dilerler. Düşündüğünüzde bu mantık mantıklı görünüyor.
Sert bir cilt daha az acı hissetmeniz anlamına gelecektir. Etrafınızda olup bitenler sizi çok fazla etkilemeyecek ve depresyonla başa çıkmanızı kolaylaştıracaktır.
Ancak bunu kanıtlayan bilimsel bir kanıt yoktur. Sizin için en önemli olan insanlardan gelen sevgi ve ilgi, depresyonun üstesinden gelmenize yardımcı olabilecek en güçlü güçlerdir, sert bir cilt değil.
Sert cilt zihniyetini geliştirmek, duygularınızı başkalarından saklamak istediğinizi de gösterir. Bu da depresyon ve anksiyete için iyi değildir. Bu yüzden, daha sert bir cilt dilemeyi bırakın.
Bunun yerine yapmanız gereken şey, etrafınızda sizi gerçekten önemseyen insanlar için minnettar olmaktır. Onların sevgi jestlerini kabul edin ve her seferinde nasıl hissettiğiniz konusunda açık olun.
Bazen, sevgiliniz, çok yakın bir arkadaşınız veya ebeveyniniz gibi gerçekten açık olabileceğiniz tek bir kişi olabilir. Sayı önemli değildir. Önemli olan o kişinin sizin kırılganlığınızı kabul ettiğini bilmektir.
İnsan ilişkileri söz konusu olduğunda, nicelik yerine niteliği seçin.
İnce bir cilde sahip olmanın avantajları vardır. Bir şeyleri kolayca hissedebilmeniz, hayatı özümsemek ve ondan keyif almak için daha uygun bir konumda olduğunuz anlamına gelir. Birincil evrimsel özelliklerimizden biri hissetme ve hissettiklerimize tepki verme yeteneğidir.
İnce bir cilde sahip olmak, hislerinizin arttığı anlamına gelir. Örneğin neşe söz konusu olduğunda, başkaları hala neler olduğunu merak ederken siz onu kolayca seçer ve tadını çıkarırsınız. Tabii ki bunun dezavantajı, olumsuz duyguları da aynı ölçüde hissedeceğiniz için dikkatli olmanız gerektiğidir.
Diğer insanlara bazen hiçbir şey yokmuş gibi görünür. Kafanız yanarken etrafta dolaşırsınız ve kimse alevleri göremez- Matt Haig
Biliyor muydunuz? Depresyon yaşla birlikte azalır. Yaşlandıkça semptomlar daha da azalır. Ancak bu süreç yavaştır ve neredeyse fark edilmez.
Zaman Şarap Gibidir, Tadını Çıkarmak İstiyorsan Onu Yudumlama
Yaşamanız gereken yıl sayısının bir şarap şişesinde şişelendiğini düşünün. Gerçekten tadını çıkarmak istiyorsanız onu içmenin en iyi yolu nedir? Cevap çok açık. En sevdiğiniz şarabı nasıl içiyorsanız onu da öyle için.
Kimse en sevdiği üzüm suyunu yudumlamaz. Yaptığımız şey onu cam bir bardağa dökmek ve her bir parçasının tadını çıkararak azar azar yudumlamaktır. Hayat böyle yaşanmalıdır.
Ancak ne yazık ki hayata aynı şekilde yaklaşmıyoruz. Zamanımızın sınırlı olduğunu biliyoruz, bu yüzden işleri olabildiğince hızlı halletmeye çalışıyoruz. Liseden mezun olmak, üniversiteyi bitirmek, para kazanmak, evlenmek için sabırsızlanıyoruz ve bu böyle sürüp gidiyor. Peki hız zamanı yavaşlatır mı?
Yavaşlatmaz. Hayatınızı aceleye getirmek bir günde 24 saatten fazla zaman geçirmenizi sağlamaz. Bir yıldaki gün sayısını da artırmaz. Zaman sabittir.
Yine de yanlış anlamayın. Hedefler belirlemek ve bu hedefler doğrultusunda çalışmak önemlidir. Arzu ettiğiniz tüm sonuçları diğerlerinden daha kısa sürede elde edebiliyorsanız, bunun için gidin. Ancak bunu hayatınız pahasına yapmayın.
Daha sonra tadını çıkaramayacağınız şeyleri elde etmek için hayatınızı feda etmeyin.
Belirlediğiniz her hedef için en önemli şey ona ulaşmak değildir. Başarmaktan daha önemli olan, süreçten keyif almaktır.
Diyelim ki hedefiniz ülkenizin başkanı olmak. Bu ne kadar iyi olursa olsun, bu hayali gerçekleştirecek kadar uzun yaşayacağınızı garanti edemezsiniz. Peki hangisi daha iyi, başkan olma sürecinin tadını çıkarmak mı yoksa sadece hedefe ulaştığınızda tadını çıkarmayı umarak kendinizi acılara boğmak mı?
Sizin için İşe Yarayan Çareye Sadık Kalın
Depresyon yüzyıllardır var olan bir şeydir ve milyarlarca insan hayatlarının bir noktasında bunu yaşamıştır.
Bu kadar uzun süredir var olduğu için, onu tedavi etmek için farklı çareler geliştirilmiştir. Bu çareler arasında geleneksel bitkisel ilaçlardan ilkel terapiye, dini uygulamalardan modern tıp ve terapiye kadar her şey bulunmaktadır.
Bunların hepsinin depresyonu tedavi ettiği kanıtlanmıştır. Ancak anlaşılması gereken kilit nokta, depresyonun basit ve tek boyutlu bir hastalık olmadığıdır. Son derece gizemli, öngörülemez ve – çoğu zaman deneyimler herkese özgüdür.
Bu nedenle, ilk kez depresyondan mustaripseniz, sizin için işe yarayan bir çare ararken biraz deneme yanılma deneyimi yaşayabilirsiniz. Size önerilen şey işe yaramazsa paniğe kapılmayın ve saçma bir şey sizin için işe yararsa da endişelenmeyin.
Eğer duvar kağıtlarını yalamak depresyon ve anksiyetenizi uzak tutuyorsa, devam edin!
Yaygın çareler arasında haplar, egzersiz, terapi, arada bir yürüyüşe çıkmak, okumak ve yazmak yer alır. Ruhunuzun teselli bulup bulamayacağını görmek için bunlardan herhangi birini deneyin, ancak yapmak istediğiniz şey, sizin için işe yaramayan geleneksel yöntemlere bağlanmamaktır. Hem sizi rahatlatan hem de size umut veren çözümü bulmak için araştırın ve tutunduğunuz şey düzenli olarak değişse de sorun değil.
Hayat sizi bekliyor. Bir süre burada sıkışıp kalabilirsiniz ama dünya hiçbir yere gitmiyor. Yapabiliyorsanız orada kalın. Hayat her zaman buna değer- Matt Haig
Depresan Olmayanlara Dostça Bir Mesaj
Depresyon çok yaygın bir şey olduğu için, arkadaşınız, eşiniz, çocuğunuz, ebeveyniniz veya aşk ilişkiniz hayatlarının bir noktasında bunu yaşayabilir. Depresyon aldatıcıdır, bu nedenle yeterli bilgiye sahip değilseniz, muhtemelen onunla nasıl başa çıkacağınızı bilemezsiniz.
Şimdi size nasıl yapacağınızı göstereceğim.
Depresyonun nasıl tanımlanacağı ile başlayalım.
Daha önce de belirtildiği gibi, depresyon görünmez bir deneyimdir ve saflık nedeniyle, etkilenen kişi depresyonda olduğunu kolayca anlayamayacaktır. İşte dikkat etmeniz gereken birkaç uyarı işareti:
- Değersizlik hissi
- Yorgunluk
- İştah kaybı
- Sinirlilik
- Yavaş hareketler ve yavaş konuşma -Anhedoni: Tipik olarak eğlenceli veya zevkli olan faaliyetlerden zevk alamama. (Depresyon geçirmiş biri olarak bunu hemen fark etmiştim kendimde)
- Ani içe kapanma
Depresyonu yeterince erken teşhis edebilirseniz, onunla mücadelede daha fazla puan kazanırsınız.
Elbette bu belirtilerin çoğu doğal bir deneyime ya da farklı bir hastalığın belirtilerine işaret ediyor olabilir. Ancak yine de, bir haftadan uzun sürerse (özellikle yukarıdaki semptomların bir kombinasyonu olduğunda), kişinin hastaneye gitmesi gerekir.
Bir depresan için orada olmak herkesin yapabileceği en zor şeylerden biridir. Her akıl hastalığında olduğu gibi, hastanın kendisiyle ilgilenen kişiye sık sık incitici şeyler söylediğini ve yaptığını görebilirsiniz.
Bunun sizi etkilemesine izin vermemeye çalışın. Ve ara sıra yaşanan bu patlamaların kasıtlı olmadığından emin olun. Sık sık söylemeseler bile takdir edildiğinizi anlayın.
Depresyondan kurtulanların %90’ından fazlası, bu korkunç deneyimi kendilerini öldürmeden atlatmalarının nedeninin sevdikleri kişiler olduğu konusunda hemfikirdir. Depresifler izolasyon anksiyetesinden o kadar mustariptir ki, hayatlarına son vermelerini engelleyen tek şey en sevdiklerinin güvenceli dostluğudur.
Sonuç Olarak
Depresyon kendiliğinden mi ortaya çıkar yoksa genetik midir? Birinin 5, 10, hatta 15 yıl içinde depresyon yaşayacağını söyleyen uyarı işaretleri var mı? Eğer öyleyse, depresyonu önlemek için alabileceğiniz proaktif önlemler var mı?
Bu sorular sadece sizin aklınızda değil. Bilim insanları yüzyıllardır bu sorularla mücadele ediyor. Ve dürüst olmak gerekirse, henüz tatmin edici bir cevap yok. Depresyon gizemli bir konu olmaya devam ediyor.
Ancak dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var:
- Depresyon, panik atak ve anksiyete yaşama ihtimaliniz, kan bağınızdaki birinin daha önce aynı şeyleri yaşamış olması durumunda katlanır.
- Yetişkinlikte depresyon geçiren insanların çoğunda çocukluklarında panik atak, anksiyete ve diğer depresyon belirtileri görülmüştür.
- Depresyonu ortaya çıkmadan önce önlemek için kanıtlanmış bilimsel bir yöntem yoktur. Varsa bile henüz popüler değil.
- Ailesinde depresyon geçmişi olmayan kişiler, hayat onları en zayıf anlarında sert bir şekilde vurursa yine de depresyon yaşayabilirler.
Depresyonun erken belirtileri arasında kronik hayat memnuniyetsizliği, umutsuzluk, yorgunluk ve uyku bozuklukları yer alır. Bunları kendinizde ya da yakınlarınızda gözlemlediğinizde hafife almayın. Yapılacak en iyi şey biriyle, tercihen eğitimli bir profesyonelle konuşmaktır. Çekinecek bir şey yok. Depresyon gizli tutulduğunda daha güçlüdür. Birine nasıl hissettiğinizi anlatmak onu kolayca yenmenize yardımcı olacaktır.
Bunu deneyin
Aşk hayatın tüm sıkıntılarını ortadan kaldırmaz, birini sevmek ya da çok sevilmek de acılarınızı ortadan kaldırmaz, ancak güçlü bir destek sistemine sahip olmak depresyonu ya da diğer acı verici deneyimleri daha kolay atlatmanıza yardımcı olur. İşte size bir tavsiye: sizi gerçekten seven insanlarla şakalaşmayın. Onlar sizin nihai
