Netlik eksikliği, kaos ve hayal kırıklığı yaratır. Bu duygular, herhangi bir yaşam hedefi için zehir gibidir. —Steve Maraboli, motivasyon konuşmacısı ve yazar.
Başarılı bir hayat yaratmanın üçüncü adımı, tam olarak ne istediğinizi bilmektir.
Brendon Burchard, mükemmel kitabı High Performance Habits’ta, “netlik arayışı”nı yüksek başarıya ulaşanların kullandığı altı temel alışkanlıktan biri olarak tanımlamaktadır.
Kulağa çok basit gelebilir, ancak sahip olmadığınız bir vizyonu gerçekleştiremezsiniz. Çoğu insan, “NE İSTEDİĞİNİ” “TAM” olarak bilmediği için vasat sonuçlar elde eder.
Bu insanlar her gün net bir hedefleri olmadan uyanırlar. Yıl için bir hedefleri yoktur. Hayatlarının her alanı için belirli bir vizyonları da yoktur. Sonuç olarak, ideal hayatlarına hiç yaklaşamazlar.
Ama tam olarak ne istediğinize karar verebilecek ve vizyonunuzu gerçeğe dönüştürmek için her gün olumlu adımlar atabilecekken, neden başarı umuduyla hayatınızı boş boş geçiresiniz ki?
Unutmayın, hayal gücünüzü kullanarak istediğiniz hayatı tasarlayabilirsiniz ve bu sizi dünyadaki diğer canlıların üzerinde ayıran şeydir. İdeal geleceğinizin net bir resmini çizmek çok önemlidir. Daha iyi bir gelecek tasarlamak için netlik aramalısınız. Kendinize “Gerçekten ne istiyorum?” diye sorarak vizyonunuzu sürekli olarak geliştirmeye çalışmalısınız.
Hayat hedefinizi belirledikten sonra,
- Zamanınızı,
- Çabanızı ve
- Kaynaklarınızı
İSTEDİĞİNİZ SONUCA ODAKLANARAK DAHA KOLAY HALE GELİR.
“Her şeye dağılmak” yerine, vizyonunuzun üzerine odaklanabilir ve lazer gibi keskin bir odaklanma ile hareket edebilirsiniz.
Bu da, önemsiz görevlerle zaman kaybetmenizi engelleyecek ve performansınızı önemli ölçüde artıracak ve nihai başarı şansınızı artıracaktır.
Sonuç olarak, daha fazla para kazanmak, başarılı olmak veya mutlu olmak hedefler değildir. Bunlar sadece dilekler veya fantezilerdir.
Ne istediğinizi olabildiğince “net” bir şekilde tanımlamalısınız. Örneğin:
- Tam olarak ne kadar para kazanmak istiyorsunuz?
- Başarı sizin için ne anlama geliyor?
- Mutluluk sizin için ne anlama geliyor?
Bu soruları cevaplayamazsanız, hayatınızın çoğunu yanlış şeylerin peşinde koşarak geçirme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu sonucu önlemek için, kim olduğunuzu ve hayattan ne istediğinizi bildiğinizden emin olun.
Ne İstediğinizi Tanımlayın
Ne istediğinizi belirlemenin en iyi yolu, hayatınızın her alanını dürüstçe incelemektir. Hayatınızın aşağıdaki alanlarında idealinize ne kadar yakınsınız? Aşağıdaki hususları göz önünde bulundurun:
- Kariyer/Misyon: Hedefleriniz için heyecanla uyanıyor musunuz? Kendi benzersiz tarzınızla bir fark yarattığınızı hissediyor musunuz?
- Aile: Ailenizle yeterince kaliteli zaman geçiriyor musunuz?
- Finans: Hayatta istediğiniz şeyleri yapmak için yeterli para kazanıyor musunuz yoksa geçim sıkıntısı çekiyor musunuz?
- Sağlık (Fiziksel): Sağlıklı bir vücuda sahip misiniz?
- Sağlık (Duygusal): Duygusal sağlığınız ne kadar iyi?
- Kişisel Gelişim: Olmak istediğiniz kişiye dönüşüyor gibi hissediyor musunuz?
- İlişkiler: Partnerinizle ilişkiniz olabileceği en iyi durumda mı?
- Maneviyat: Tanrı/evrenle bir bağ hissediyor musunuz?
Yukarıdaki alanların her biri için kendinizi 1 ila 10 arasında bir ölçekte derecelendirin. 1, idealinizden çok uzak olduğunuzu, 10 ise tam olarak istediğiniz gibi olduğunuzu gösterir.
Şimdi her alan için birkaç dakika ayırarak ideal vizyonunuzun nasıl olduğunu ayrıntılı olarak gözünüzde canlandırın. Her alanda zaten 10 puan aldığınızı düşünün ve aşağıdaki soruları yanıtlayın:
Kariyer: Topluma ve genel olarak dünyaya ne gibi katkılar sağlıyorsunuz? İş gününüz nasıl geçiyor?
Aile: Ailenizle günlük olarak nasıl etkileşim kuruyorsunuz ve bu size nasıl hissettiriyor?
Finans: Her ay ne kadar para kazanıyorsunuz? Bu parayla ne yapıyorsunuz?
Sağlık: Her gün nasıl hissediyorsunuz? Beslenme düzeniniz nasıl?
Kişisel gelişim: Sizi en iyi tanımlayan üç kelime nedir? Siz yokken insanlar sizin hakkınızda ne diyorlar? Dünyaya ne tür bir mesaj yayıyorsunuz?
İlişkiler: Günlük olarak hangi duyguları yaşıyorsunuz? Partnerinize nasıl davranıyorsunuz? Peki bu davranışlarınız onun nasıl hissetmesine neden oluyor? Partneriniz size nasıl davranıyor?
Maneviyat: Allah’la veya evrene nasıl hizmet ediyorsunuz? Hangi manevi nitelikleri bünyenizde barındırıyorsunuz?
HAYATINIZIN HER ALANINDA “NE İSTEDİĞİNİZİ” TANIMLAYABİLİRSENİZ, Çoğu İnsandan Zaten Bir Adım Öndesiniz Demektir.
İstediğinizi yazın
Artık hayatınızın her alanında ne istediğinizi belirlediniz, şimdi daha da spesifik olmaya çalışalım. Unutmayın, netlik güçtür.
Her alan için, “ideal” benliğinizin,
- Nasıl hissettiğini:
- Düşündüğünü:
- Davrandığınızı:
tanımlayan kısa bir cümle yazın. Bu, her bir alan için vizyonunuzu temsil eder. Aşağıda,
ETKİLİ BİR “VİZYON BEYANI” TASARLAMANIZA YARDIM ETMEK İÇİN İKİ İPUCU BULUNMAKTADIR.
- Okuduğunuzda ilham verici olmalı. Sizinle rezonansa giren ve sizi harekete geçmeye motive eden bir şey yazın. Beyanınızı mümkün olduğunca kısa ve öz tutun.
- Sonucu gözünüzde canlandırabilmelisiniz. Beyanınıza daha fazla güç katmak için somut vizyonlar ekleyin.
- Ne yapıyorsunuz?
- Etrafınızda kimler var?
- Nasıl hissediyorsunuz?
Temel Değerlerinizi Bilin
İçinizde sizi “harekete geçiren şeyin ne olduğunu bilmezseniz,” gerçekten keyif alacağınız bir hayat tasarlamak zor olacaktır.
En çok neye değer veriyorsunuz?
- Gerçeğe mi?
- Özgürlüğe mi?
- İlişkilere mi?
- Öğrenmeye mi?
- Yaratıcılığa mı?
- Eğitime-Gelişime mi?
Değerler nedir?
Değerler, toplumun veya ailenizin söylediği için yapmanız gerektiğini düşündüğünüz şeyler değil, doğal olarak sizi çeken şeylerdir.
Örneğin,
- Öğrenmeye olan sevginiz,
- Gerçeğe olan özleminiz veya
- Daha fazla özgürlüğe olan arzunuz olabilir.
Temel değerlerinizi,
Hayatınızı dürüstlükle yaşayıp yaşamadığınızı belirleyen ilkeler olarak düşünün. Yani, her gün içten içe yapmanız gerektiğini bildiğiniz şekilde davranıp davranmadığınızı düşünün.
Dürüstlükle davranmadığınızda, direnç ve acı çekersiniz. Bu genellikle gerçek değerlerinize uygun yaşamadığınızın bir işaretidir.
Elbette, hepimizin bizim için önemli olan birçok değeri vardır.
Ancak başarının anahtarı,
GERÇEKTEN “EN ÖNEMLİ” OLANLARI BELİRLEMEKTİR.
Birkaç dakika ayırarak en önemli on temel değerinizi yazın.
Yine, mükemmel cevaplar bulmaya çalışmayın, sadece sezgilerinize güvenin ve şu anda size doğru gelenleri benim yazdığım gibi yazabilirsiniz.
- Eğitmek
- Sürekli Öğrenmek
- Anlaşılmak ve Anlamak (genelde tersi olmalı)
- Kitap okumak
- Dürüst olmak
- Düzenli, Temiz ve Organize olmak
- Anlayışlı Olmak
- Saygılı olmak
- Hobilerimle Uğraşmak
- Sevdiğim kaliteli şeyler almak
- Sevmek ve Sevilmek
Öz farkındalığın önemi
‘Her gün kendinizi tanıma ve kendinizi yansıtma yeteneği’ olarak tanımlanan Öz Farkındalığı Geliştirmek; Değerlerinle Yaşamak demek,
- “KİM OLDUĞUNUZU” VE
- “NE İSTEDİĞİNİZİ”
BELİRLEMENİZE yardımcı olmak için çok önemlidir.
Gerçek bir öz farkındalık olmadan harika bir hayat sürmek zordur. Görünüşte başarılı bir kariyeriniz olabilir, ancak Öz Farkındalık Olmadan, Temel Değerlerinizi veya Kişiliğinizi Yansıtmayan, Tatminsiz Bir Hayat Sürme riskiyle karşı karşıya kalırsınız.
“Öz Farkındalığın” Neleri Kapsadığına Dair Bazı Örnekler:
Temel Değerlerinizi Belirleyebilmek Ve Onlara Göre Yaşayabilmek.
Değerleri tartışmakla ilgili önceki bölüme bakın. Zayıf yönlerinizi bilmek. Zayıf yönlerinizi belirleyin ve bunlarla başa çıkmanın yollarını bulun. Bunun için üzerinde çalışabilir, başkalarından destek alabilir veya basitçe görmezden gelebilirsiniz.
Zayıf Yönlerim:
- Dinlememek ve Anlamamak (İlgimi çekmiyor veya karşımdaki bu konuyu iyi bilmediğini varsayarak önyargılı yaklaşmak)
- Ayrıntılardan Sıkılmak
- Satış görüşme beceri eksikliği
- İnsanlara uygun yaklaşma beceri eksikliği (Ne tipse ona göre yaklaşma; Kırmızı, mavi, yeşil, Sarı vs.)
- İlgi alanım dışındaki şeylere tamamen kendimi kapatmak, önem vermemek (Merak Uyandırmayı geliştirmek)
Bazı zayıflıklar, daha yüksek başarı ve mutluluk seviyelerine ulaşmanızı engelleyen darboğazlar olarak işlev görebilirken, diğer zayıflıklar önemsiz olabilir (ki genellikle böyledir).
Uzun vadeli vizyonlarınızı gerçekleştirmenizi engelleyebilecek zayıflıklar, yani darboğazlarınız üzerinde yoğunlaşmanızı ve diğerlerini görmezden gelmenizi öneririm.
Bu arada, yaptığınız işte gerçekten olağanüstü olmak için “güçlü yönlerinizi” geliştirmeye çalışın.
Güçlü Yönlerim
- İnandırmak
- Sürekli Öğrenmek
- Nezaket davranmak
- Saygılı ve anlayışlı
- Yeni fikirlere açıklık
- Çözüm ve alternatif bakışlar
Temel inançlarınızı ve bunların davranışlarınızı ve eylemlerinizi nasıl etkilediğini anlamak.
Bu kitabı okumak, daha iyiye doğru değişmek için harekete geçerseniz, yeni güçlendirici inançlar geliştirmenizi sağlayacaktır.
Potansiyelinize ulaşmanızı engelleyen “tekrarlayan düşünce” kalıplarını belirlemek.
- Başarısız olursam sanki hep başarısız olacakmışım gibi düşünmek (“Başarısızlık; hale yeterli değilim” demek benim için)
- Ya kabul edilmezsem…
- Beni kabul edip sonra bunların işe yaramadıklarını görürlerse…
Parayla ilgili güçsüzleştirici inançlara sahip misiniz?
- Ya kendi paramı kazanamazsam; eşime-anneme karşı mahcup olursam,
İstediğiniz herhangi bir alanda gelişebileceğinize inanıyor musunuz (büyüme zihniyeti) yoksa mevcut durumunuzda kalmaya mahkum olduğunuza mı inanıyorsunuz (sabit zihniyet)?
- İstediğim alanda gelişmişliğim var kesinlikle inanıyorum…
Düzenli olarak hangi olumsuz duyguları yaşıyorsunuz?
- Çaresizlik (Adım Atmamak; halen tam olamadım, yetersizim)
- Sıkışmışlık (Kitap okumaya geri dönüş)
Düzenli olarak yeterince iyi olmadığınızı mı düşünüyorsunuz?
- Evet; halen yeterli değilim, mükemmel olmalıyım…
Sık sık kendinizi suçluyor musunuz? Öyleyse, bu kalıpları tetikleyen başlıca düşünceler veya durumlar nelerdir?
- Mükemmel olmadığım ve her seferinde başarısız olacağımdan korkuyorum
Bir hafta boyunca her gece gün içinde yaşadığınız duyguları yazmak harika bir egzersizdir.
“Deha alanınızı”, yani başkalarından daha iyi yaptığınız şeyleri belirleyin.
Hiçbir şeyi göz ardı etmeyin.
- Belki de bu, öğrenmeye olan bitmeyen arzunuzdur.
- Belki de insanları etkileme yeteneğinizdir.
- Belki de olağanüstü hafızanızdır.
Önemli görünmeyen güçlü yönleriniz, bunları en iyi şekilde kullandığınızda hayatınızda büyük bir fark yaratabilir.
Güçlü yönlerinizi belirlemenize yardımcı olacak harika bir egzersiz,
- Ailenize,
- Arkadaşlarınıza ve/veya
- İş arkadaşlarınıza
bir e-posta gönderip onlara sizin “özel güçlü” yönlerinizin ne olduğunu sormaktır.
2) Bir başka ipucu da, sizin için o kadar kolay olan görevlere bakıp, diğer insanların aynı görevleri neden zor bulduğunu anlayamamaktır .
Dışadönük mü yoksa içedönük mü olduğunuzu bilmek ve bunun tüm sonuçlarını anlamak.
Dışadönük ve içedönük kişiler arasındaki temel fark, enerjilerini yeniden doldurma şekillerindedir. Dışadönük kişiler, enerjik hissetmek için insanlarla birlikte olmak ve uyarıcı ortamlarda yaşamak zorundadır. İçedönük kişiler ise, sessiz ortamlarda tek başlarına veya birkaç kişiyle birlikte olduklarında en enerjik hissederler.
İçedönüklük hakkında daha fazla bilgi edinmek için kitabım The Thriving Introvert: Embrace the Gift of Introversion and Live the Life You Were Meant to Live’ı (Başarılı İçedönük Kişi: İçedönüklüğün Hediyesini Kucaklayın ve Yaşamanız Gereken Hayatı Yaşayın) okumanızı tavsiye ederim.
Duygularınızı kontrol edebilmek ve mekanik tepkiler (Reaktif-Tepkisel) vermekten kaçınmak.
Duygularınızı kontrol etme beceriniz, mutluluğunuzu ve genel performansınızı büyük ölçüde belirler.
Kör noktalarınızı belirlemek ve yeni bakış açıları aramak. Aynı eski düşünce paradigmasına kolayca takılıp kalabilir ve yeni bakış açılarını göremeyebilirsiniz. Büyük resmi gözden kaçırdığınızda bunu fark edin ve size farklı bir bakış açısı kazandırabilecek kişilerin yardımını alın. Bunun için bir koç tutabilir veya bir arkadaşınızla konuşabilirsiniz.
İçgüdülerinizi dinleyebilmek.
Siz buraya başkalarının sizin yaşamanızı istediği hayatı yaşamak için değil, kendi hayatınızı yaşamak için geldiniz. İçgüdülerinizi dinleme beceriniz farklı şekillerde geliştirilebilir.
Örneğin,
Başkalarının sizden beklediklerini yapmak yerine içgüdülerinize dayanarak kararlar almaya başlayabilirsiniz. Ayrıca, aileniz, arkadaşlarınız veya medya gibi dış etkilerinizi azaltmak için daha fazla zamanınızı yalnız geçirebilirsiniz.
Ayrıca, bilinçaltınıza “Ne yapmalıyım?” veya “Gerçekten ne istiyorum?” gibi sorular sormak da yardımcı olabilir. Bunu yapmak için en iyi zaman, bilinçaltınızın en alıcı olduğu uykuya dalmadan öncedir.
Öz farkındalık netliğe yol açar. Öz farkındalığın geliştirilmesinin sürekli bir süreç olduğunu anlayın ve
Sizin için en önemli olan şeyin
- Temel değeriniz ve
- Dünyaya kendinizi nasıl ifade etmek istediğinizin (amacınız veya tutkunuz)
ne olduğunu belirleyerek sürekli netlik arayın. Bu size bir yol gösterecek ve aklınıza her yerde dolaşmayacak
Ne yapmak istediklerini tam olarak bilen insanlar, net bir vizyonu olmayan insanlara göre çok daha fazlasını başarma eğilimindedir. Bunun nedeni, enerjilerini dağıtmaktansa, lazer gibi keskin bir odaklanma ile vizyonlarına doğru ilerleyebilmeleridir.
Kristal Berraklığında Hedefler Belirlemek
- “Kim olduğunuzu” ve
- “Ne olmak” ya da
- Ne yapmak istediğinizi
NETLEŞTİRMEK, “MAKRO” DÜZEYDE gerçekleşir.
Ayrıca,
- “net” ve
- “spesifik”
HEDEFLER BELİRLEYEREK “MİKRO” DÜZEYDE de netlik kazanmalısınız.
Çoğu insan sadece belirsiz hedeflere sahiptir. Bunun birkaç nedeni vardır.
- Bariz bir neden, NE İSTEDİKLERİNİ BİLMEMELERİDİR.
- Diğer bir neden ise muhtemelen BAŞARISIZLIK KORKUSUDUR. Sonuçta, bir hedef belirleyip bunu başaramazlarsa, kendilerini “başarısız” olarak görürler.
- Bir başka neden ise, onlara “HEDEF BELİRLEMEYİ HİÇ ÖĞRETİLMEMİŞ OLMALARIDIR. Ne yazık ki, okulda hedef belirleme konusunda bir ders yoktur. Sonuç olarak, çoğu insan net hedefler belirlemeyi ve bunları gerçekleştirmeyi öğrenmeden okul veya üniversiteden mezun olur.
Hedefler Nedir!
Hedefler, gelecekte bir zamanda ulaşmak istediğiniz arzu edilen sonuçlardır; tamamlanmış şeylerdir . İdeal olarak,
HEDEFLER,
- “Değerlerinizle Uyumlu” ve
- Daha büyük bir Vizyon veya “Amacın”
parçasıdır”.
Hedef belirlemek, GPS’inize bir varış noktası girmek gibidir.
Hedef belirlemek netlik sağlar ve bilinçaltınızın 7/24 hedefleriniz üzerinde çalışmasına olanak tanır.
Bir şehrin adını yazıp belirli bir adrese varmayı bekleyemeyeceğiniz gibi, daha fazla para kazanmak, mutlu olmak veya kilo vermek gibi belirsiz bir hedef belirleyip, istediğiniz somut sonuçları elde etmeyi bekleyemezsiniz.
Bir plan oluşturmak ve bilinçaltınızın sizi yönlendirmesini sağlamak için “NEYİ BAŞARMAK” İSTEDİĞİNİZİ TAM OLARAK BİLMELİSİNİZ.
YANİ BAŞARDIĞINI NASIL ANLARSIN?
(SINIF ORTAMINDA KONULARIMI ANLATARAK PARA KAZANMAK)
Hedefleri nasıl etkili bir şekilde belirleyebileceğinizi görelim.
SMART Hedefleri Belirleme
SMART hedefleri hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz, ancak süreci hızlıca gözden geçirmekte fayda var. Bu örnekte, “SMART” şu anlama gelir:
- Spesifik: Tam olarak ne istiyorsunuz? Neyi başarmaya çalışıyorsunuz? Başardığını Nasıl Anlarsın?
- Ölçülebilir: Hedefinize doğru ilerlemeyi kolayca “değerlendirebiliyor musunuz?” Hedefinize ulaşıp ulaşmadığınızı nasıl anlayacaksınız?
- Ulaşılabilir: Hedef ulaşılabilir mi? Zaman çerçevesi gerçekçi mi? Diğer sorumluluklarınıza rağmen gerekli çabayı gösterebilir misiniz? (Proje 3 ay da bitecek diyorsun ama bu proje 6 aydan fazla süreceği belliyse kendini sitrese sokarsın.)
- İlgili: Hedef, temel değerlerinizle uyumlu mu? Sizi heyecanlandırıyor mu? .
- Zaman Sınırlı: Hedefinizin net bir son tarihi var mı?
Aşağıda SMART hedeflerine bir örnek verilmiştir. Aslında bu, 2018’in başında belirlediğim hedeflerden biridir.
Hedefim: 31 Aralık 2018 tarihine kadar “SEKİZ KİTAP” YAZACAĞIM.
- Spesifik mi? Evet, “ON İKİ AY” içinde “SEKİZ KİTAP” yazmam gerekiyor.
- Ölçülebilir mi? Evet, hedefimi sekiz adet altı haftalık aşamaya bölebilir ve yolunda olup olmadığımı kolayca değerlendirebilirim. Bir yılda 52 hafta olduğu için 52 hafta/8 kitap= yaklaşık 6 haftaya tekamül ediyor; bu da “6 hafta 1 kitap bitirmek demek. Yani 6. Hafta sonuna geldiğimde kitabımın bitmiş olmasını bekliyorum.
- Ulaşılabilir mi? Evet, daha önce kısa sürede kitap yazabildiğim için bunu tekrar yapabileceğimi biliyorum. Bunu yapmak için zamanım ve isteğim var.
- İlgili mi? Evet, ilham verici kitaplar yazmayı seviyorum (Değerleriyle Uyumlu). Hedef, insanların en iyi hallerine ulaşmalarına yardımcı olma misyonumla uyumlu.
- Zaman sınırlı mı? Evet, 31 Aralık 2018 gibi net bir son tarih var.
Hedeflerinizin en azından bu kadar spesifik olmasını istersiniz.
Hedeflerinizi Parçalara Ayırın
Hedefiniz ne kadar büyük olursa olsun, onu her zaman daha küçük görevlere bölebilirsiniz.
Yıllık Bir Hedef,
- 3 aylık bir hedefe,
- 1 aylık bir hedefe,
- Haftalık bir hedefe ve
- Hatta günlük bir hedefe
bölünebilir.
Örneğin, bir yılda sekiz kitap yazma hedefi, taslak oluşturma, ilk taslağı tamamlama, ikinci taslağı tamamlama vb. gibi daha küçük alt görevlerden oluşan sekiz projeye bölünebilir.
Ardından, her bir hedef için, her gün üzerinde çalışmanız gereken birkaç önemli görevi belirleyebilirsiniz.
HER GÜN NE YAPMANIZ GEREKTİĞİNİ BİLMEK,
- Odaklanmanızı keskinleştirir ve
- Uzun vadeli hedefinize ulaşma olasılığınızı artırır,
bu nedenle çok değerlidir.
Önümüzdeki bölümde, Etkili Eylem’de, önemli görevleri nasıl belirleyeceğimizi daha ayrıntılı olarak göreceğiz. Benim durumumda, önemli bir görev örneği her gün yazmak olabilir.
- Artık inancın (nasıl daha sağlıklı oluşturulacağını) önemini anladınız ve
- Kim olduğunuz ve Ne istediğiniz konusunda
daha net bir fikir edindiniz,
şimdi bir sonraki makalemiz olan tutkunun gücüne (ilgi alanınız; size kolay başkasına zor gelen şey) bakalım. Ama önce dinlenelim. Beni izlemeye devam edin..



